021=181120==18:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Op ons achterdek willen we weer twee palen hebben voor het plaatsen van een windmolen en extra antennes. Het was een heel gepuzzel, veel geschets en bespreken met de smederij. Uiteindelijk stonden er begin september twee palen (diameter 48mm) van RVS 316 met een tussen buis op 160cm hoogte. De voetjes van de palen zijn scharnierend gemaakt om de schuinte van het dek op te vangen, de voetplaat is onderdeks geborgd op een RVS plaat met 3 bouten. De palen worden ieder tweemaal geschraagt naar het hekwerk met 25mm buis. De buis (25mm) tussen de palen gaat later verbonden worden met de bimini (schaduwdoek) constructie die over de volle breedte van de kuip komt. De bimini gaan we ook gebruiken om regenwater op te kunnen vangen. Het frame van de bimini steunt aan de zijkanten ook nog op het railingwerk en wordt aan de voorkant ook verbonden met de buiskap constructie. Veel van de benodigde koppelstukken kochten we bij E-sails - Zeilmakerij Stroobach in Heemstede. Dit was ook een prima adres voor ons om garen, RVS zeilringen en zeilmakers benodigdheden te kopen. Twee zonnepanelen komen aan de buis tussen de palen te hangen en daaronder plaatsen we de SSB antenne tuner. Het geisoleerde achterstag gedeelte, dat als antenne wordt gebruikt, begint daar vlakbij. Er zijn al voorbereidingen om draden door de palen en de buis te kunnen voeren. Op deze manier komen zo min mogelijk electra (zonnepaneel) draden en antenne draden in het zicht en worden ze beschermd tegen het UV zonlicht. Als we de zonnepanelen en windmolen geplaatst hebben komen er weer meer foto's.

     

.

020=181120==17:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Een ander gezelligheidsclubje op onze tuin is de "ODE". Vernoemd naar de plek waar we zaterdags vanaf vijf uur samen komen, Onder De Eiken. Het is geen oud Germaans cult groepje maar gezellige praters bij heerlijke hapjes en wijntjes. Iedereen neemt wat mee en plaatst het op de tafel, waarna we er gezamenlijk van knabbelen tijdens het babbelen. Dit jaar was het slecht weer op 21 juni dus de zonnewende viering werd verschoven totdat we zeker onbewolkt zicht op de horizon zouden hebben. De berg in Almere is het hoogste (30m) landmerk in de omgeving, het is onderdeel van het Museumbos en zoals alles in de polder verzonnen, besproken, nogmaals besproken en uiteindelijk uitgevoerd. Voor ons een prima plek voor een jaarlijkse samenkomst. De liefhebbers dragen gedichten en korte verhalen voor terwijl we genieten van de ondergaande zon. En heel bijzonder dit jaar geen vliegtuig sporen gezien ! Nieuw dit jaar was een culturele middag. Om het Corona proof te houden zaten we keurig op 1,5 meter afstand in de buitenlucht. Er waren voordrachten van onze tuin en stads dichter Gerard Beense. Muziek werd verzorgd door Fokke met gitaar en Ernie met dwarsfluit. Ansje citeerde gedichten uit het hoofd en Anja droeg voor uit werk van Toon Tellegen. Maar ook anderen deden een kort optreden met voordrachten van bekende en onbekende dichters en schrijvers. Het was een heerlijke middag in de buitenlucht die we als traditie moeten maken. De gewone ODE bijeenkomsten gingen slechts spaarzaam door en in klein gezelschap met een paar uitzonderingen aan het einde van het seizoen.

     



.

019=171120==16:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Corona verstoorde de activiteiten van ons eetclubje op de tuin behoorlijk. Kwamen we voorheen iedere 4 weken samen om te genieten van ieders kookkunsten rondom een varierend thema dit jaar is het slechts twee keer gelukt. Vroeg in het voorjaar was het thema "je lievelings maaltijd". Jammer natuurlijk dat je die dan moet delen met 9 anderen. De tweede bijeenkomst had als thema "Afrikaans" en daarmee vervulde Erik zijn verlangen om weer eens Keniaanse pilau rijst met gefrituurde banaan en casave als voorafje te eten. De samosa, een met gehakt en kruiden gevuld deeg hapje, bewaarden we voor een andere keer. Altijd gezellig en verrassend om zo bij elkaar in de keuken te kunnen kijken. Het zomerse weer zorgde er voor dat we buiten konden eten. Hopelijk volgend jaar meer bijeenkomsten.

.

018=171120==17:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Als we de trossen los gooien voor onze reis willen we goede zeilen aan boord hebben. Het rolgrootzeil was nodig aan vervanging toe dus die werd gelijk dit voorjaar besteld bij InSails. Een zeilmaker dichtbij de haven en bekend met ons type schip. We kozen voor de Cruising cut en 8,2 oz doek. Omdat het een rol grootzeil is hoefden we niet na te denken over reefknuttels (opbind touwtjes), reefogen (RVS ogen in zeil om het vast te zetten bij de mast) of cunningham hole, maar nu leerden we wat een clewblock (verstevigde zeilhoek met wieltje) is en namen we langere rolversterking. Alles werd uitgevoerd met extra brede naden (40mm) en triple gestikt, kortom de Offshore uitvoering. Met een rol grootzeil rol je het zeil de mast in als je het wilt opbergen of verkleinen. Je kan dus eenvoudig verschillende grote van zeilvoering kiezen. Bij een zeil op leuvers zit je vast aan de maten van een eerste, tweede of derde rif. De bediening is bij ons geheel vanuit de kuip. De wedstrijdzeilers vinden het maar niets omdat door het losse onderlijk minder spanning in het zeil te zetten is. Wij hebben geen haast. En we varen liever voor de wind op onze voorzeilen dan aan de wind met een strak grootzeil. De voorzeilen zagen er nog redelijk uit. Het zijn een high aspect fok en een grote genua. De genua vinden we veel te groot en we houden niet van zeilwissels als we aan het varen zijn, dus die blijft thuis. We hebben plannen om een tweede voorstag te plaatsen zodat we twee voorzeilen kunnen voeren als we met de passaat van achteren de Atlantische oceaan oversteken. Dat beviel ons goed de vorige keer. We zoeken nu een bedrijf dat zowel de stag kan plaatsen als de putting in het voordek wil maken. In de mast is al een voorbereiding gemaakt voor het plaatsen van zo'n binnenstag. Op circa 50cm onder de top is een uitsparing waar de stag in kan. Door dit hoge aangrijpingspunt zijn geen bakstagen nodig, de benodigde tegenspanning wordt geleverd door de achterstag. De dekputting komt net achter de ankerbak en de trekkrachten van de binnenstag zullen overgebracht worden op het schot dat nu het voeteneind vormt in de punt.

.

017=171120==14:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Op de tuin werd dit jaar, in verband met Corona, het aantal bezoekers strikt gereguleerd door de maatregelen van het kabinet en de "Bond van Volkstuinders" waar ons volkstuinpark onderdeel van is. Maar ja de natuur leest geen kranten en volgt geen nieuws die gaat z'n eigen gang. We kregen dus ondanks alle maatregelen de nodige "aanloop" op onze tuin. In het voorjaar sliep er dagelijks een vos bij ons op de tuin onder de Laurierkers (Prunus laurocerasus). De wintermaanden hadden hem aanzienlijk vermagerd en met zijn vale bontje zag hij er armzalig uit. Hij voelde zich echter zo thuis op onze tuin dat ie niet bang was een wandeling over het terras te maken terwijl de deuren openstonden en we met visite binnen waren. De vijver werd weer veel gebruikt als kraamkamer. Voor kikkers, padden, salamanders, tal van slakken en kevertjes stond hier hun wieg en brachten ze een onbezorgde jeugd door. Op zonnige dagen was het een komen en gaan van waterjuffers en libellen rondom de waterplanten om eieren af te zetten. Het legsel van vorig jaar van de Libelle zagen we als larve het water uitkruipen en zich ontpoppen tot een nieuwe generatie. De mussen hadden dit jaar 4 legsels en meerdere huisjes waren bewoond. Met de komst van de herfst en het warm blijvende weer werd er zelfs geruzied door de mussen wie er in welk huisjes ging overwinteren. Ze hadden het natuurlijk ook extra goed bij ons op de tuin dankzij het voederen wat we doen.

     

.

016=171120==12:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Na het eerste ongewenste bezoek van een Syrische inbreker die illegaal bleef overnachten ontvingen we, trots en blij dat we zijn met onze nieuwe boot, de nodige vrienden en familie. Er is nu genoeg ruimte om aan boord te blijven slapen en de kajuittafel is groot genoeg voor 6 personen. Helaas gooide Corona roet in het eten, maar de buitenlucht, een eigen boot of camper brachten oplossingen voor onze gasten. Een hoop gezelligheid en bijkletsen. Met veel vrienden hebben we natuurlijk de zeilsport als gemeenschappelijke hobby. Dus we konden ervaringen en tips krijgen van meer ervaren plastic, ronspant, spatel roer en saildrive zeilers. Een nieuwe boot blijft nu eenmaal nieuw totdat je er flink wat mijlen mee gevaren hebt onder verschillende omstandigheden. Dus ondanks dat we al heel wat zeemijlen in de benen hebben voelen we ons af en toe weer beginners met onze nieuwe boot. Met Maarten en Suzanne dobberden we dit voorjaar een tweetal nachten achter anker, zeilden een rondje Haringvliet en genoten we van een frisse plons in het al warme water. De schitterende faciliteiten op onze haven ontdekten we met de bemanning van de Flux, Karin en George. Een heerlijke barbeque op de landtong aan een van de pick-nick tafels. Ze waren komen aanvaren via de staande mast route en brachten zo hun boot in Zeeland voor de zomervakantie. Altijd is het leuk om met bezoek over bootjes en plannen te kletsen. Ed en Sofia hebben na een lang zeilend bestaan nu ook een moestuin. Ze zijn altijd vol met plannen over huisjes, landjes, moestuin en handige tips voor aanpassingen. Met Joop en Ria hebben we weer gezeild. We genoten zelf van een verfrissende zwempartij terwijl we de boot gerust in handen lieten van de ervaren zeilers die ze zijn. Aan het einde van het seizoen kwam de familie van Erik nog langs. De gemiddelde leeftijd in de haven schoot omhoog met de 93 jarige moeder en 87 jarige tante. Een mooie gelegenheid om de ruime kajuittafel te gebruiken tijdens de koffie, lunch en maaltijd. Nog laat in het jaar zette Erik de AIS weer eens aan en keek welke boten er op het Spui voorbij kwamen. En dat was toevallig net het moment dat de Twentse meid met Petra, Ton en Marjolein langs kwamen varen. We snelden naar de landtong en belden ze voor een flitsbezoek aan onze haven en boot. Zelf waren ze onderweg naar Stellendam voor een helling beurt. De jongens Marijn en Senne lagen daar al met hun nieuwe aanwinst, een stalen langkieler.

     
     

.

015=171120==10:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Aan boord van een boot is het zaak om alles goed vast te zetten. Zeevast noemen we dat. Een zeilboot ligt immers maar zelden mooi horizontaal in het water. Als we zeilen hellen we altijd met 5 tot 10 graden naar een bepaalde kant. En ook op anker kan het behoorlijke schudden aan boord. Je kan dus nooit een kopje, fles, thermoskan of iets anders los laten liggen want dant glijdt of vliegt het al snel door de kajuit of kuip. In februari lieten we al onze eigen gemaakte kruiden rek, borden rek en insteek schuim kussens zien. Maar voor sommige oplossingen is beter gereedschap, meer routine en materiaal kennis nodig. Gelukkig schoten de bemanning van de Flux en de Blues te hulp. In onze "geheime" flessenbak, die in de kajuit tafel zit, passen nu 6 wijnflessen en een koffie thermoskan. Zelfs voor het handvat is een gaatje gereserveerd. Aan de stuurstand zat een bekerhouder voor 2 kopjes, maar als je de tafel wilde gebruiken moest je deze eerst losmaken. Nu kan de opklaptafel gebruikt worden omdat de nieuwe bekerhouder wat hoger hangt en er is plaats voor 5 bekers !

     

.

014=161120==16:00UTC==Positie:52=43,19N==006=05,45E==Giethoorn======================

Het is een druk en rommelig jaar geweest en we hebben maar weinig tijd genomen om het blog bij te houden. Nu zitten we in Giethoorn en genieten van rust en ruimte op de Boerdrie, dus eindelijk tijd om te verhalen over de gebeurtenissen van dit jaar. De verzameling foto's van het afgelopen jaar is gesorteerd en weer op Google albums geplaatst. Een selectie is al verkleind en wordt de komende dagen verwerkt tot een praatje bij een plaatje voor dit blog. De komende berichten zijn dus eigenlijk oud nieuws. Dit blog is voor ons en voor familie en vrienden ook een soort van dagboek over het reilen en zeilen van ons bestaan. Tot zover het hoe en waarom van de komende berichten. Een van de eerste klussen aan boord was het aanpassen van de slaapplaatsen. Er kwamen oprolbare latten bodems van Bedflex en de matrassen werden over de lengte richting verdeelt inplaats van over de breedte. Op deze manier zijn de achterhutten makkelijker als zeekooien te gebruiken. De lattenbodems zorgen voor voldoende ventilatie aan de onderzijde van de matrassen.

  
.

013=250820==16:00UTC==Positie:51=48,35N==004=15,90E==Blinckvliet====================

Regelmatig zijn we op de haven te vinden om wat te klussen aan de boot. Natuurlijk is hij al sinds de aankoop vaarklaar, maar van varen komt het niet. We vermoeden dat er weer over ons gesproken wordt in de trend van "vertrekken die twee ?, nou dat zie ik er niet van komen ze durven de box niet eens uit". De laatste keer dat we de box uitgingen was het ook gelijk mis, de motor viel uit toen we de palen net voorbij waren. De inbreker die in maart aan boord had geslapen had de brandstof kraan dicht gedraaid. Onze verhuizing naar een andere box eerder dit jaar hadden we gedaan op de brandstof die in de filters zat en nu bij het uitvaren was alles op. Gelukkig kwamen we er in de haven achter, het zal je maar gebeuren dat je op het stromende water van het Spui met beroepsvaart plots zonder aandrijving zit. De lasser heeft het staalwerk voor de bimini opgeleverd en gaat verder met de hek-beugel voor windmolen, antennes en zonnepanelen. We hopen dan volgende week weer te kunnen knutselen. Afgelopen weekend eindelijk de apparatuur aangesloten die we al maanden in huis hebben. Ze hangen nu keurig in het frontje dat Martin van de Blues voor ons maakte. We doen nu voor het eerst mee met de laatste moderne maritieme electronische snufjes. De nieuwe marifoon, een Horizon GX2200, is uitgerust met DSC (Digital Selective Calling) en heeft een ingebouwde ontvanger voor AIS (Automatic Identifycation System).

Met de DSC kunnen we tekst berichten ontvangen en versturen naar schepen in het bijzonder de nood- en spoedberichten. Eén druk op de knop is tegenwoordig genoeg om omringende schepen te waarschuwen als er problemen zijn en we ontvangen zulke oproepen ook automatisch van andere schepen. Ze weten dan gelijk onze roepnaam, locatie en welk probleem er is. Met de AIS ontvanger zien we welke schepen er rondom ons zijn, hoe snel ze varen, welke koers en of een botsing of nadering tot op gevaarlijke afstand verwacht wordt. De schepen moeten dan natuurlijk wel AIS uitzenden, voor de beroepsvaart is dat verplicht en veel pleziervaart doet het ook. Ook wij hebben tegenwoordig een AIS transponder. We kozen voor een model met een eigen schermpje zodat je ziet wat er gebeurt het is de ICOM MA-500TR. De marifoon hebben we zo laten programeren dat we kunnen kiezen tussen de Internationale, VS en Canadese kanalen set. Met onze vaarplannen is het wel noodzakelijk dat we ook over de VS kanalen beschikken. Want helaas zitten er verschillen tussen de zend- en ontvangfrequenties tussen de verschillende landen als je wat verder dan Europa vaart. Voor het doorgeven van alle electronische berichten naar de computer is de Miniplex-lite aan boord gekomen. De ontvangen AIS signalen van de marifoon worden doorgegeven en de GPS (positie) signalen van de AIS-transponder. Nu zien we ons zelf dus varen op de electronische kaarten en de schepen bij ons in de buurt. Als we er op klikken met de muis zien we de roepnaam en roepletters en kunnen zo eenvoudig met ze in contact komen als dat nodig is. Doordat we nu een AIS signaal uitzenden wordt dat overal ontvangen en sommige ontvangers zijn gekoppeld aan internet waardoor wij ook weer op internet te vinden zijn bij Marinetraffic.

  
.

012=190820==16:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland====================

Niet vertrekken was een verstandige beslissing mompelen we tegen elkaar als we naar de zoveelste Corona persconferentie van Mark en kornuiten kijken. Maar toch hebben we regelmatig een moedeloos kater gevoel. Alles wat we willen doen kan morgen ook, er is geen haast meer door gebrek aan een vertrek datum of op zijn vroegst één die een jaar verder ligt. We proberen te genieten van een langer tuinseizoen en bedenken wat we komend seizoen gaan planten. Nu oogsten we volop bramen, tomaten, komkommers en er komt nog meer aan. De druiven rijpen goed en zijn al zoet genoeg voor de wespen. De appels krijgen kleur en ook het rijpen van de peren gaat voorspoedig. De courgettes deden het slecht dit jaar, maar de oogst van de sperziebonen is overvloedig. Nu we tijd over hebben proberen we nieuwe recepten uit. Zo maken we soep van sperziebonen (sperziebonen, aardappel, uitje, alles blenderen en dan uitgebakken spekjes, roomkaas toevoegen) en leggen we ze zelfs in op zoet-zuur (azijn + water in gelijke delen en half zoveel suiker als azijn, jeneverbes, mosterdzaad, venkelzaad, komijnzaad, laurierblad opkoken en in potten gieten met de sperziebonen die slechts 5 minuten gekookt hebben). De bramenjam wordt opgefrist met munt en lemonrasp. De basis saus van tomaten geven we wat meer smaak met een komkommer. We hebben zoveel jam dat we wel een winkeltje kunnen beginnen. De pompoenjam van vorig jaar is nog niet op en we vinden ook nog potjes bramen, rode bes, kruisbes en vlierbes van oudere seizoenen. Onlangs hadden we ruim 40 ransuilen op ons park. Het was een wonderlijk gezicht om ze een voor een te zien uitvliegen terwijl je overdag niet meer dan een stuk of 5 kon zien tussen de bladeren van de kastanjeboom. Helaas is het avond schouwspel ten einde, na een verschrikkelijke onweer hebben we ze niet meer gezien. Vlinders zijn er nu echter volop en fladderen door de tuin. Dat wordt dus regelmatig de koolplanten controleren op eieren of jonge rupsen. Want deze winter willen we zelf de boerenkool eten. We nemen ons voor om binnenkort het nieuwe vaargebied te verkennen. En de lasser wat meer achter de broek aan te zitten zodat zijn werk af komt. Dan kunnen wij verder met de montage van zonnepanelen en windmolen zodat we weer off-grid kunnen leven.

  
  
.

011=250720==16:00UTC==Positie:51=48,35N==004=15,90E==Blinckvliet====================

Klussen aan boord van een boot is vooral veel puzzelen met de vragen waar gaat alles passen en hoe wordt de volgorde van aanleggen. Voor de aanleg van zonnepanelen, extra antennes en de SSB instalatie zijn we er inmiddels uit. De stroomkabels van de 4 zonnepanelen worden aan dek al samengevoegd naar vier kabels van 4mm kwadraat en dan onderdeks naar twee kabel van 6mm kwadraat. De stroomkabel van de windmolen gaat in één keer door, want die heeft een eigen laadregelaar. Alle stroomkabels gaan tezamen in één slang. De 3 coax kabels voor antennes (VHF, AIS, SSB), GPS antenne en stuurkabel voor de antennetuner komen in een eigen slang te liggen. Om zo min mogelijk storing op de installaties te hebben als we uitzenden. Daarna de puzzel waar de gaten te boren in de spiegel. De windvane (Hydronvane) stuurautomaat moet ook nog geplaatst worden dus het is even passen en meten op de spiegel en je afvragen waar je dan terecht komt in de boot. Want in het achterste gedeelte zitten ook de kachel, dieselinlaat, lenspomp uitlaat en tal van draden voor het instrumenten paneel bij de stuurstand. Als de plekken eenmaal bekend zijn kan er geboort worden. Oeps, wat gaat dat gemakkelijk in polyesther, onze voorgaande boot was staal. Nu was het wel gemakkelijk dat we de met verftape afgeplakte plaatsen makkelijk door de romp heen konden zien. In de keuken vervangen we de TL-balk door een 3 kleuren led lamp. Helderwit voor werken, warmwit voor wat meer sfeer en rood voor als we tijdens de nachtwacht ook nog wat willen eten of drinken. Met de led lamp hebben we een hoop meer licht bij een stuk minder energie verbruik.

     

Een terugkerende klus bij iedere nieuwe boot voor ons is het maken van een bekerhouder voor Mepal koffie mokken. Handig met oor, van onbreekbaar kunstof, boven breder zodat ze makkelijk in een rond gat blijven hangen bij de stuurstand. Het was de vierde die we maakten. In de natte cellen eindelijk de plaatsen bedacht waar we de wc-borstel en een afvalbakje kunnen ophangen. Zo'n kleine ruimte moet je toch eerst een paar keer gebruikt hebben wil je goed ervaren waar je nog wat kan hangen. De borstel hangt wat in het zicht, maar we willen ook nog een vuilwater tank rondom de toilet hebben dus daar is dan geen plaats meer. WC-papier mag bij ons niet in de toilet. Dat scheelt verstoppingen maar is vooral wel zo fris op de ankerplaatsen. Vandaar een ruime afval emmer in de natte cel. De kabel doorvoer op de spiegel was lang een vraagstuk. De traditionele RVS-slangenhals was te smal voor alle draden en steekt ook te ver uit. Een eenvoudige huiddoorvoer zou kunnen, maar de 90-graden bochten zijn wel heel scherp voor coax. Huub van George Kniest kwam met het idee van een lage luchthapper. Ruimte genoeg, UV bestendig, en flexibel. Als de windvaan geplaatst is kunnen de slangen wat strakker afgewerkt worden. De slang met kabels gaat door een nauw passend gat dat met sikaflex waterdicht is afgeplakt. Vervolgens gaat de slang een eind omhoog en buigt dan weer naar beneden zodat er geen regen of opslaande golven in kunnen komen.

     

     

.

010=180720==16:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland====================

Met het risico niet meer serieus genomen te worden door collega zeilers deze keer een blog over onze nieuwe huisdieren. Onlangs kreeg ik als verjaardagscadeau van bevriende tuinders een zak met een kilo wormen en 3 plastic bakken, dit werd de start van mijn wormenhotel. In de gemeente Amsterdam staan inmiddels al ruim 75 wormen hotels. De hotels zijn geaddopteerd door buurtbewoners die er gezamenlijk zorg voor dragen. Ze gooien hun groente en fruit afval in het wormenhotel en de wormen "smikkelen en smullen" ervan, wat over blijft is vruchtbare eersteklas compost. Een wormenhotel bestaat uit 3 op elkaar gestapelde bakken. De onderste is de uitlek bak, de middelste vormt het "woonverblijf" en bovenop is het "eetverblijf". In de bodem van het woonverblijf boorde ik een hele serie gaten van 3 mm, zodat overtollig vocht makkelijk kan weg lekken naar de uitlekbak. Om te zorgen dat de wormen naar het eetverblijf kunnen kruipen boorde ik ook daarin een serie gaten van 3 mm. In het eetverblijf gooien we nu dagelijks ons groente en fruit afval. Om het niet te nat te laten worden doen we er ook in stuk gescheurde eierdozen in en karton resten zonder kleuring. Om voor voldoende ventilatie te zorgen boorde ik ook in de zijkanten van het eetverblijf een serie gaten tot circa 10 cm hoogte van onderen. De wormen houden niet van zonlicht, dus er moet een deksel op. Het beste zet je het hotel in de schaduw, anders wordt het snel te warm voor de wormen. Dagelijks migreren de wormen van het woonverblijf naar het eetverblijf. Net zoals ze ook in de natuur doen. Alles wat ze eten poepen ze als prachtige zwarte compost uit. De kilo wormen hebben het goed naar hun zin en eten makkelijk al ons groente en fruit afval op. Inmiddels heb ik ze al een twee maanden en ze jongen flink aan, zo goed gaat het met ze. Straks kan ik de wormen uit het woonverblijf halen en waarschijnlijk wel een halve kilo doorgeven aan iemand die ook wil starten. Natuurlijk kan je ze ook loslaten in de tuin of voor vissen gebruiken. De compost van het woonverblijf gaat de tuin in. De inhoud van het eetverblijf is inmiddels ook al goed gecomposteerd en verplaats ik dan met de rest van de wormen naar het woonverblijf. Vervolgens kunnen we dan weer 3 maanden wormen voeren door ons GF-afval in de bovenste bak te doen. Voordeel van een wormenhotel boven de traditionele compost bak is dat je geen muizen en ratten lokt met de groente en fruit resten. In de uitwerpselen van wormen zit het enzym chitinase dat het skelet van insecten oplost. Planten nemen deze chintinase uit de compost op en bouwen zo een afweer op tegen vraatzuchtige insecten. En planten die groeien in grond met veel wormen hebben ook minder last van slakken vraat !

   .