013=190917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

In 1985 deed ik voor mijn studie biologie een onderzoek bij de Rijks Dienst voor de IJsselmeerpolders. Tesamen met studenten van andere studie richtingen waren we gehuisvest in de barakken en huisjes van Lelystad haven. We zaten daar temidden van gepensioneerde inpolderraars, loonwerkers en seizoensarbeiders. Onder de studenten bosbouw en landschapsarchitecten was er reuring gaande. Almere en Zeewolde lagen op de tekentafel van de ontwerpers. Het verhaal was dat er in het gebied rond Almere bossen werden ontworpen die niet op productie gericht waren maar op recreatie en natuurbeleving. Tot grote ontsteltenis van de traditionele bosbouwers was het aanplantings schema niet gebaseerd op haakse rechte lijnen die in de loop van de jaren uitgedunt moesten worden maar het basis patroon was getekend met een passer en was dus opgebouwd uit cirkels ! Het cirkelbos kwam er en groeide voor mij onopgemerkt door. Ook de ontwikkeling van de omgeving van Almere ging ongeinteresseerd aan mij voorbij. Toen we op Waterland een tuinhuisje namen zag ik op bewegwijzerings bordjes voor het eerst weer de bekende namen. Dit weekend was er de opening van "Almere boven". Het was de opening van het laatst ontwikkelde landschapspark in de zeven cirkelvormige percelen van het cirkelbos die tesamen het museumbos vormen. De openingsceremonie werd begeleid door de Seizoenendans van Pina Bausch. De dansers beklommen dansend de 32 meter hoge berg en na wat toespraken begeleidde ze de officials naar het monument op de top ter ere van de Peetvaders van Almere; de ontwerpers en bestuurders bij het ontstaan van Almere zoals Dirk Frieling, Jan de Vletter, Teun Koolhaas, Brans Stassen en Hans Laumanns. Titia Frieling, kreeg de erepenning van de gemeente Almere uitgereikt door de Burgermeester voor haar inzet voor de stichting Bosland en de ontwikkeling van het museumbos. We kunnen eenvoudig vanaf ons tuinpark via het Schapenbos en de Overgooise zoom naar het Museumbos lopen. Via het natte pad kom je dan langs de zeven "kamers" van het museumbos het Labyrint (368 haagbeuken in een patroon van een oerlabirinth), het Bos der Verandering (het bos veranderd in de loop van 25 jaar van groene naar rode aanplant), Zalm in blik (een perceel dat geheel wordt overgelaten aan de natuurlijke ontwikkeling), Almere Boven (een berg van 32 meter hoog), Vlierbomenbloesembessenbos (verschillende rassen vlierbessen staan hier), Tempo (in een cyclus van 100 jaar worden ieder jaar bomen geplant met aan de stam een fles met een boodschap ingegraven die na 100 jaar gerooid mag worden) en Eenzaamheid (een smal pad naar een muur met een deurtje dat je van binnen kunt afsluiten om zo de wereld achter je te laten). Een mooie wandeling temidden van nieuwe natuur en cultuur.

     


.

012=190917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

Nu het tijd is om de appeloogst te verwerken tot appelmoes gingen we opzoek naar een grote serie inmaak potten. Bij de Brouwmarkt in Almere moesten we kunnen slagen voor inmaakpotten. Maar, dat is een gevaarlijke winkel wisten we van ons vorige bezoek toen we voor wat zakjes wijngist gingen en terug kwamen met een gistingsfles, waterslot, sulfiet, hydrometer en een hele verzameling aan wijngisten. Ook deze keer verlieten we de winkel met meer spullen dan waarvoor we kwamen. We hadden al over appelcider maken zitten nadenken. Hiervoor moet je eerst de appels tot appelsap verwerken en dan kan je er, vergelijkbaar als met wijn maken uit druivensap, cider van maken. In de winkel spraken we een andere klant die op zoek was naar appelcider gist en ons enthousiast vertelde over een stoom-extractor. Appels er in, op het vuur zetten en het sap loopt er uit, zo eenvoudig was het. En nu had de Brouwmarkt de stoom-extractor zelfs in de aanbieding, zij had hem veel duurder gekocht. Deze keer verlieten we de winkel dus met 24 inmaak potjes, 12 beugel flessen van 1 liter, 12 beugel flessen van 0,5 liter en een "starterset sapmaken". We gingen gelijk aan de slag met onze nieuwe keuken/tuin spulletjes. Bij de zus van Ernie konden we de overtollige blauwe druiven ophalen. Daarna was het wassen, ongedierte verwijderen en het extraheren kon beginnen. Inderdaad zo eenvoudig kan verssap maken dus ook zijn. Druiven er boven in, onderin een flinke laag water en dan op het vuur. Na circa 45 minuten konden we beginnen met het aftappen van het verse druivensap. Een goed gevulde pan leverde ruim 4,5 liter sap op en we hadden druiven genoeg voor drie sessies. Uiteindelijk hebben we 12,5 liter sap kunnen maken. Het sap is door de stoom-extractie gestiriliseerd en kan zo de schone flessen in. Bij het aftappen is de sap circa 75 graden Celsius, flessen helemaal afvullen en gelijk afsluiten. Als het goed is blijft het dan makkelijk een jaar goed. We zijn benieuwd, de smaak van de vers getapte druivensap was heerlijk.

  

.

011=180917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

Ons peperstruikje blijft maar rode pepers geven. Omdat het er te veel zijn om gelijk op te eten vriezen we ze in als peper-ijsblokjes. Je maakt ze eenvoudig met een keukensnijmachine. Doe circa 5 rode pepers, zonder zaadlijsten, 4 tenen knoflook, 4 eetlepels olie en wat water in de snijmachine en blender tot alles heel fijn is gemalen. Voeg water toe om voldoende volume te hebben om je ijsblokjes bakje te vullen. Blender nog even zodat het goed gemengd is en vul het ijsblokken doosje. Daarna invriezen en als je gaat koken begin je met een pittig ijsblokje in de pan. Je hebt dan gelijk al knoflook en wat olie. We hebben ook ijsblokzakjes gevuld met het pepermengsel. Dat moet je ze heel fijn blenderen en met een keuken spuit kan je dan de ijsblokzakjes vullen. Nadat ze bevroren zijn verwijderen wij het plastic zakje en doen de losse blokjes in een doosje in de diepvries, zo zijn ze gelijk klaar voor gebruik. Op deze manier kan je ook andere kruiden verwerken en bewaren voor later. Je moet natuurlijk wel een diepvries, of net als wij een diepvriesvakje hebben. Binnenkort gaan we rozemarijn ijsblokjes en basilicum ijsblokjes maken.

.

010=120917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Behalve wij zelf zijn er nog meer liefhebbers van munt in de tuin. De hele zomer werd onze munt aangevreten door de larve van de Blauwe munt goudhaan (Chrysomela coerulans). De larve heben we nauwelijks gezien, maar zijn vraatsporen wel ! De Goudhaantjes hebben er een genoegen in om in de toppen van de plantjes de dag door te brengen. Eieren leggen ze aan de onderzijde, en daar leven ook de larven. Van ei tot volwassen kever duurt ongeveer 50 dagen. Een week als ei, 20 dagen als larve, 20 dagen als pop en dan is er de kever. Er zijn dus per jaar heel wat generaties. De beestjes maken al snel een troosteloze bende van je muntplantjes. Wij hebben, toen ons geduld op was, de kever eenvoudig bestreden. We hebben eerst alle bovengrondse delen van de munt gesnoeid en vervolgens iedere keer de volwassen dieren verwijderd uit de planten. Inmiddels staat de munt er weer ongehavend bij. Dit goudhaantje is van oorsprong een zuid-Europese soort. Een eerste vondst in Brussel was in 1974 en sinds 2011 zijn er ook meldingen uit Amsterdam. Het diertje is zeer specifiek voor munt, dus als je hem eenmaal uit je tuin hebt zal ie ook moeilijk terug komen, tenzij de buren ook munt hebben. Op het tuincomplex zagen we een mooi versierde fiets staan bij de ingang. De bagage mandjes waren omgetoverd tot plantenbakken met een herft/oogst thema. Leuk initiatief om ons park een tuinders uitstraling te geven.

  

.

009=040917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Er valt genoeg te oogsten op de tuin, maar ook in het vrije veld hangen de wintervoorraden nu aan de bomen en struiken. Met een schaar en plastic tas trokken we er op uit om vlierbessen te oogsten. De lekkerste bessen hangen natuurlijk het hoogst en het verst van het pad. Dan moet je wel opletten want de ondergroei is doorgaands brandnetel. Met een flinke tas vol bessen en wat tintelige kuiten gingen we huiswaarts. Ernie spoelde de bessen schoon en plukte ze een voor een van de schermen. Dat was een langdurig werkje maar vergemakkelijkte wel het zeven van de gekookte bessen. We gebruikten "speciaal gelei suiker" van "van Gilsen", 500 gram op 1250 gram bessen. Voor de frissigheid gingen er wat takjes munt door tijdens het koken en natuurlijk een scheutje water tegen het aanbranden. Goed roeren in de pan, laten doorkoken tot de bessen kapot gaan. Takje munt verwijderen en nog even blenderen zodat alle besjes kapot zijn. Daarna alles zeven met een fijne gaas bolle zeef om de pitjes er uit te halen, roeren en duwen met een houten pollepel om zoveel mogelijk gelei door de zeef te krijgen. Tot slot nog even opkoken zodat de jam goed heet de schone jampotjes in gaat. De prut die in de zeef achterblijft bevat nog genoeg smaak om met water te verdunnen en weer op te koken om vlierbessen sap van te maken. De vruchten pulp een tweede keer door de zeef halen gaat gemakkelijker dan de eerste keer.

  

.