006=060518==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Het natuurlijk hooiland is een project van werkgroep Natuurlijk Tuinieren van vtv Waterland. De zaden zijn geleverd door de MediGran, een gespecialiseerde zaden leverancier voor "inheemse zaden en kruidenmengsels". In het veld staan Nederlandse bloemen die thuis horen op vochtige voedselrijke kleigronden.
In een modern hooiland zal je deze soorten niet meer aantreffen omdat daar het beheer gericht is op een hoge voedsel opbrengst voor de veestapel. Een productie hooiland wordt wel 4 tot 6 keer per jaar gemaaid. Hierdoor kunnen de bloemen niet tot bloei en zaadzetting komen en verdwijnen zo uit het landschap. Dit hooiland wordt slecht één keer per jaar gemaaid, ruim na de bloeitijd van de bloemen, in de maand september. Het maaisel blijft enkele dagen drogen op het veld zodat alle zaden uit de planten kunnen vallen en achterblijven op het veld voor het komende jaar. Een aantal soorten (overblijvende planten) vormen stevige wortels die de winter overleven, deze soorten hebben in het nieuwe jaar een voorsprong op de andere omdat ze in het voorjaar niet meer de kwetsbare periode als kiemplantje hoeven mee te maken.
Tijdens de zomermaanden wordt het veld gecontroleerd op de aanwezigheid van ongewenste planten zoals de Reuze Berenklauw en Akker distel, deze worden met wortel en al uitgestoken. Deze soorten zijn in staat om de andere planten weg te concurreren in de eeuwige strijd om licht en ruimte die er tussen planten is.
Veel van de aanwezige bloemen zijn "drachtplanten", ze leveren overvloedig nectar en stuifmeel voor de bijen en vlinders. De aanwezigheid van insecten is belangrijk voor de bestuiving van de landbouw- en tuingewassen. Zonder bestuiving is immers geen oogst mogelijk. Ook vogels die insecten en zaad eten vinden hun voedsel rondom dit natuurlijk hooiland. Dus behalve een kleurrijk schouwspel vormt dit hooiland ook een belangrijke schakel in de natuurlijke processen op ons tuinpark.

	Avond Koekoeks bloem Latijnse naam: Silene latifolia subsp. alba. Levensduur: Meerjarig, maar soms overblijvend. Bloeitijd: Mei, juni, juli, augustus, september en oktober. Hoogte: 45-100 cm.		Gewoon Barbara kruid Latijnse naam: Barbarea verna. Levensduur: Tweejarig. Bloeitijd: April, mei en juni. Hoogte: 10-60/80 cm.
	Bolderik Latijnse naam: Agrostemma githago. Levensduur: Eenjarig. Bloeitijd: Juni. juli en augustus. Hoogte: 50-100 cm.		Duizendblad Latijnse naam: Achillea millefolium. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Juni, juli, augustus, september en oktober. Hoogte: 15-70 cm.
	Gewone Brunel Latijnse naam: Prunella vulgaris. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Mei, juni, juli, augustus, september. Hoogte: 7-45 cm.		Kleine Ratelaar Latijnse naam: Rhinanthus minor. Levensduur: Eenjarig. Bloeitijd: Mei, juni, juli, augustus en september. Hoogte: 10-50 cm.

	Klein Streepzaad Latijnse naam: Crepis capillaris. Levensduur: Eenjarig of tweejarig, maar soms meerjarig. Bloeitijd: Juni, juli, augustus, september, oktober en november. Hoogte: 30-90 cm.		Gewone Margriet Latijnse naam: Leucanthemum vulgare. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Mei, juni, juli, augustus, september. Hoogte: 30-60 cm.
	Muskus Kaasjeskruid Latijnse naam: Malva moschata. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Juli, augustus en september. Hoogte: 30-70 cm.		Rode Klaproos Latijnse naam: Papaver rhoeas. Levensduur: Eenjarig. Bloeitijd: Mei, juni en juli. Hoogte: 20-60 cm.
	Veld Salie Latijnse naam: Salvia pratensis. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Mei, juni en juli, soms ook in augustus en september. Hoogte: 30-60 cm.		Vertakte Leeuwentand Latijnse naam: Leontodon autumnalis. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Juli, augustus, september en oktober. Hoogte: 7-45 cm.
	Wilde Chichorei Latijnse naam: Cichorium intybus. Levensduur: Overblijvend. Bloeitijd: Juli, augustus, september en oktober. Hoogte: 50-140 cm.		Wilde Pastinaak Latijnse naam: Pastinaca sativa. Levensduur: Twee of meerjarig. Bloeitijd: Juli, augustus en september. Hoogte: 60-120 cm.

.

005=260418==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Na maanden van voorbereidingen, plannen bespreken, bijstellen, offertes opvragen en budgetten op elkaar afstemmen is nu dan eindelijk het echte werk voor Natuurlijk Tuinieren aangebroken. Als eerste ging het gefaseerd maaien van start om de Pinksterbloemen te sparen. We genieten nu allemaal van een paarse gloed op de niet gemaaide velden. Afgelopen weekend kon eindelijk begonnen worden met de bloemenweide. De vele regen in de maart maakte het onmogelijk om met de freesmachine het land te bewerken. Zaterdagmorgen in alle vroegte was firma Verschuer begonnen met het omfrezen van het uitgezette gebied van circa 100 bij 30 meter. Hiermee wordt de graslaag kapot gemaakt en onder de grond gebracht, ook wordt de grond door het frezen luchtiger waardoor kiemplanten beter kunnen wortelen. Al eerder in de week had Gert-Jan Bon 36 kuub zand geleverd, 6 kuub voor het ophogen van de border bij het terras en 30 kuub voor bodemverbetering van de bloemenweide. Dertig kuub is twee en halve vrachtwagen zand, maar als je dat verspreid over de 3000 vierkante meter van de bloemenweide houdt je maar een dun laagje van 1 centimeter over. Het zand vermengt zich makkelijk met kleigrond en houdt deze daarmee losser, ook zorgt het zand voor een iets hogere temperatuur van de bodem omdat het minder vocht vast houdt. We proberen zo betere omstandigheden te realiseren voor de kostbare zaden. Via de firma MediGran kregen we 7 kilo zaden geleverd met een fikse korting. MediGran is gespecialiseerd in inheemse (nederlandse) zaden en kruidenmengsels en daarmee een prima adres voor onze wens om een weide te realiseren met bloemen en kruiden die hier van nature thuis horen. Het utirijden en uitharken van het zand was 1,5 dag werk voor het groepje enthousiaste Natuurlijk Tuinnierders. Naast spierpijn, zonnebrand, zweet en blaren hadden we plezier in het werken met elkaar. Dorstig genoten we van de thee, koffie en frisdrank die we van de partners kregen. Het uitzaaien is nog een kunst op zich. Het gehele veld werd opgedeeld in 32 vakken om een zo eerlijk mogelijke verdeling van de zaden te krijgen. We maakten zaaibakken met circa 218 gram zaad vermengt met een paar kilo zand. Zo is er meer volume om te strooien, blijven de kleine zaadjes aan het vochtige zand plakken en vallen ze eerder op de grond dan dat ze door de wind worden weg geblazen. Een enkeling hield nog een stuk veld over nadat zijn zaaiemmer leeg was, een ander hield nog zaad over na het aflopen van zijn/haar vak. Hiermee was de rolverdeling snel gemaakt, de zuinigste strooiers gingen door met het inzaaien. Na twee dagen hard werken is de klus geklaard en vanaf nu is het afwachten. We hopen op warm weer met regelmatig wat regen zodat de zaden snel kunnen kiemen. Het zal een paar weken duren voordat de zandige vlakte verandert in een kiemende bloemenweide. De eerste bloemen zullen pas in juni/juli verschijnen dit jaar. Volgend jaar zal dat eerder zijn omdat sommige soorten via wortels overwinteren andere moeten weer beginnen vanaf zaad.

  

  

  



.

004=240418==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Zondag 22 april was het egelhutten bouwen op ons volkstuinpark. De deelnemers hadden wilgentenen verzameld en hoopten met een mooi egelhut huiswaarts te keren. Maar dat pakte anders uit. Na een lezing over de leefgewoontes van de egel gingen we met zijn allen en de meegebrachte takken het bos in om de egelhut aldaar gezamenlijk te bouwen. Tijdens de lezing leerde we dat een egel rond scharreld in een gebied van 20-40 ha en dat ze op een avond zomaar een paar kilometer aan de wandel kunnen zijn. Jammer genoeg bestaat hun voedsel niet voornamenlijk uit slakken, maar eten ze liever kevers (30%), vlinder rupsen (17%), regenwormen (12%) en keverlarven. Ondanks deze teleurstelling gingen we toch met zijn allen aan de slag om egelhutjes te bouwen. Je begint met een vlakke bodem maken met daarover een laagje droge bladeren. Vervolgens maak je van wat hout (sinasappelkistje) een hutje met een tunnel (15x15cm) als ingang. De tunnel is om katten en andere rovers buiten de deur te houden. Dit geheel plaats je op de bladeren en dekt het weer af met een droge lage bladeren. Daarover leg je dakpans gewijs een laag coniferen takken die de regen moeten tegen houden. Om alles goed te isoleren en onopvallend af te schermen plaats je de wilgentenen er over heen. Hieronder staan foto's van de verschillende bouwstadia. Na de eerste bouwsessie genoten van een gemeenschappelijk lunch op het zon overgoten terras. De kleine ronde tafeltjes werden in een rij gezet tot een grote eettafel zodat we lekker met elkaar konden kletsen. De lunch bestond uit allerlei lekkers dat de deelnemers zelf hadden meegenomen. Naast kennismaking, wisselden we tuinervaringen met elkaar en deelden we recepten, een heerlijk ontspannen activiteit vanuit Natuurlijk Tuinieren.

  

  

  



.

003=130418==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

"Maaien je kan er niet laat genoeg aan beginnen," volgens de natuurlijk tuinierders dan. Maar niet als je een glad gazonnetje wilt, dan ben je minimaal viertiendaags aan de beurt als de bodem temperaturen boven de 5-8 graden Celsius komen. Vanaf die temperatuur groeit het gras, gras groeit het best bij bodemtemperaturen tussen de 15 en 20 graden Celsius, wordt het warmer dan 25 graden Celsius dan stopt de groei. Als je regelmatig maait kan je het korte maaisel laten liggen om zo de voedingsstoffen weer terug te laten keren in het gazon. Als je te laat maait komt er teveel maaisel in één keer op het gazon en kan het de graslaag verstikken, vooral als het na het maaien langere tijd vochtig blijft. Dan moet je het maaisel afharken en via de composthoop kan je de voedingsstoffen weer terug in de tuin laten komen. Hark je altijd je maaisel af dan moet je uiteindelijk bemesten om je gazon in goede conditie te houden. Vroeg en regelmatig maaien bevorderd de groei van het gras en onderdrukt de ontwikkeling van kruiden. Zodra de kruiden hun kopjes boven het maaiveld steken worden ze afgesneden door de messen van de maaier, na verloop van tijd geven ze de moed dan op. Een uitzondering is de paardebloem, die maakt een laag blijvend wortelrozet en is zelfs in staat om de lengte van zijn bloemstengel kort te houden. Uitsteken met wortel en al is het enige remedie, een smal handschepje werkt prima. Voor wie in het voorjaar van andere kleuren houdt dan gras-groen wacht een ontspannender begin van het tuinseizoen zonder maaien. Niet of later maaien levert een afwisselend kleurspel op in het grasveld. In het hele vroege voorjaar bloeien Speenkruid (geel) al snel gevolgd door Grote ereprijs (licht blauw/wit) en Madeliefje (geel/wit) . Afhankelijk van vocht en beschaduwing komen dan Hoenderbeet (lila), Maartsviooltje (donker blauw), Hondsdraf (paars/blauw) of Pinksterboem (lila). Op verstoorde zandige plekken zal Klein hoefblad (geel) de kop op steken en nabij paden zal Vroegeling (wit) te zien zijn. Als het echt begint te zomeren bloeien ook de Paardebloem (geel) en Boterbloemen (geel). Niet alleen de natuurlijk tuinierders genieten luierend van deze kleuren pracht, ook tal van bijen, hommels en vlinders komen er op af. De Pinksterbloem is de "waardplant" van het mooie vlindertje het Oranje tipje. Deze vlinder legt slechts één eitje per plant, de rupsen zijn kanabalistisch en zoveel groens te eten zit er ook niet aan een Pinksterbloem dat er meer rupsen op kunnen. Als je ieder voorjaar van deze kleurenpracht wilt genieten kan je het beste ruim na de bloei van de Pinksterbloem gaan maaien. Alle kleurijke kruiden hebben dan zaden gevormd die in de grond achterblijven voor het nieuwe voorjaar en de rupsen van het Oranje tipje hebben een beschut plekje gevonden om zich te verpoppen. Dus "Maaien je kan er niet laat genoeg aan beginnen" voor wie van een kleurijk voorjaar houdt. De werkgroep Natuurlijk Tuinieren laat daarom in overleg met de Tuincommissie een aantal "Pinksterbloem velden" pas later in het jaar maaien. De grasweiden worden vanaf circa 15 April regelmatig gemaaid, maar de Pinksterbloem velden pas vanaf 15 juni. Klik hier voor een kaart van het maaiplan.

Speenkruid	Grote Ereprijs	Madelief

Hoenderbeet	Maarts viooltje	Hondsdraf

.

002=310118==09:00UTC==Positie:52,719N==006,091E==Boerdrie======================

Voor de tweede keer deze winter verblijven we op de Boerdrie in Giethoorn. We genieten van de ruimte, de rust en de gemakken van een modern huishouden. Stromend warm en koud water, douche, wasmachine, kookeiland, openhaard, grootbeeld TV en afwasmachine. In het winterseizoen is het lekker rustig in Giethoorn dat zomers druk bezocht wordt door dagtoerisme van voornamenlijk Chinezen. Ook openbare werken maakt van de rust gebruik om de oeverbeschoeing langs de hoofdgracht van dit Nederlands Venetie te vernieuwen. Tijdens onze rondvaartjes met visite moeten we omdraaien of tegen de verplichte vaarrichting in een andere route kiezen omdat werkboten de weg versperren. Er is water genoeg dus geen probleem, we vinden het leuk om weer met een bootje op het water te zitten. Onderweg drinken we een warme gluhwijn en smullen van een uientaart "Pissaladiere". Op deze manier komen wij de grauwe Nederlandse winter wel door. Nog even en het is voorbij, de dagen worden langer en de temperaturen stijgen. Op een zonnige dag horen we de koolmezen zingen, de sneeuwklokjes, krokussen en Helleborus bloeien in de tuin. Deze week was er zelfs een spreeuw die opzoek naar een nestplek onder in de schoorsteen belandde. In de "opkamer" hoorden we hem, opzoek naar een uitgang, pikken tegen de schoorsteenmantel van de openhaard. Gelukkig zat het beestje in het oude gemetselde rookkanaal en niet in de echte schoorsteenpijp. De afschermplaat was eenvoudig te verwijderen en de spreeuw vloog gelijk naar een raam opzoek naar licht en een uitweg. Met een handdoek was ie zo gevangen en kreeg ie snel zijn vrijheid weer.

     
     

.

001=060118==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Bij terugkomst in Nederland kregen we regelmatig de vraag of we er naar uit keken om weer onderdeel van de samenleving te worden. We leefden in de ogen van de vraagstellers toch een beetje buiten de maatschappij en het gemis aan zingeving moesten we toch gevoeld hebben. Inderdaad ons leven en de zingeving was anders dan gangbaar en dat was een bewuste keuze van ons. Meer dan 6 jaar bleven we bijvoorbeeld gevrijwaard van de jaarlijkse verkoudheid/griep-epedimie. We hadden geen veelvuldig wisselende kontakten met handen schudden, welkomst of vertrek zoenen. Verbleven niet in met mensen volgepakte ruimtes of drukke vluchtige rijen met kopers voor een kassa. Er was geen dompig vochtig klimaat waar de hoestbui van een voorbijganger minuten in de lucht kan blijven hangen. Nederland is een fijne plek om te leven als je een Griepvirus bent. Altijd wel ergens een vochtdruppeltje om in te verblijven en van de ene gastheer/vrouw over te springen naar de andere. Eenmaal weer een nieuw thuis gevonden zorg je voor een eigen "goede wereld" van slijm en snot productie in combinatie met hoesten en zweterige plakhanden. En zo constant voorbereidingen treffen om weer verder te reizen, een zwakke gastheer kan ten slotte ook je eigen dood worden. Na 7 gelukzalige jaren zonder verkoudheid of griep zijn we dit nieuwe jaar beiden in de ziekenboeg beland. Algemene spierslapte, verminderde eetlust, snotneus, kriebel in de keel, koortsaanvallen, reutelende ademhalingen en pijnlijke hoestbuien. We blijven in quarataine en mijden ieder gezelschap. Ons griepvirus komt bij ons niet verder is het voornemen. Het waren gezellige momenten van samen zijn zo vlak voor oudjaar. Maar aan één van onze "vrienden", familie leden, kassieres, mede winkelaars of voorbijgangers hebben we dit te danken ! Na ruim een jaar genieten van de seizoens wisselingen, het lengen en korten van de dagen zijn we hard geconfronteerd met de keerzijdes van Nederland. Voor de doorsnee burger is er geen gelegenheid tot uitzieken. Iedereen moet weer snel in de ratrace van consumeren en geldverdienen en draagt zo bij aan de instandhouding van het griepvirus. Volgens ons ben je beter af met wat rust in je leventje en minder mensen om je heen. Pas op, jullie zijn gewaarschuwd, volgens de statistieken zitten we nog maar in het begin van de epidimie. Zie voor de actuele cijfers de website van het RIVM over griep.

.

017=311217==16:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland==================

Op de valreep van het jaar toch nog een update om iedereen de beste wensen voor het nieuwe jaar te doen. Ondanks dat het bij ons een druk en bewogen jaar was, waar veel over te vertellen valt hebben we maar weinig gemeld op het blog. Veel tijd hebben we doorgebracht op onze nieuwe moestuin. Als het tuinseizoen weer begint zullen we vast weer regelmatig wat te melden hebben.
Voor een ieder veel gezondheid, geluk en plezier gewenst in het nieuwe jaar dat er aan komt.

.

016=301017==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

De winter is in aantocht en dat zien we ook terug in ons tuinders leven. Regelmatig staat de kachel aan en we ontdekten dat we niet de enigste waren die warmte en rust zochten in ons huisje. In de nok van de woonkamer had zich een rups genesteld die inmiddels is omgevormd tot een pop. Leuk de natuur in huis dachten we eerst. Maar toen we dichterbij kwamen ontdekten we dat we de vijand als een soort van "Paard van troje" in huis hadden gehaald. De rups, en dus de pop, zal zich van het voorjaar ontpoppen als een Groot Koolwitje. Na wat sierlijke dagen van vladderen, als eerste bode dat het nieuwe tuinseizoen is begonnen, zal ze honderden eitjes leggen op onze net gekiemde koolplantjes. De rupsjes zullen zich te goed gaan doen aan de malse blaadjes en wij zullen ons afvragen of we de groente kweken voor ons zelf of voor de rupsen en slakken. Voorlopig laten we de pop hangen. Op de tuintafel hebben we iedere ochtend een winterkoning die komt ontbijten met de bladluizen die in de "Calibrachoa" (mini Petunia) zitten. Het is maar goed dat we geen bestrijdingsmiddelen gebruiken, anders zouden we het kleine vogeltje ook vergiftigen in de strijd tegen het ongedierte. De koolmezen hebben alle zelf gekweekte zonnepitten inmiddels op gegeten en moeten het nu doen met het restje kippevoer dat we gebruikten om slakken te vangen. Dagelijks vallen er rijpe appels uit de boom die we verwerken tot appelmoes. Appels schillen, klokhuizen eruit, in stukjes snijden en in een laagje water aan de kook brengen tot ze zacht worden. Het koken doen we boven op de kachel, dat spaart weer gas. Dan de stamper er over, een paar eetlepels suiker en 2 thee lepels kaneel even roeren en klaar is de huisgemaakte appelmoes. Smaakt prima bij stampot andijvie, door de vla of zo met slagroom.

     

.

015=121017==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

Het bestaan als vertrekker heeft ook zijn keerzijde. Sinds we met de Gabber op pad zijn hadden we geen eigen badkamer en douche meer. We gebruikten de douche in de haven, maar dat is niet echt ontspannen douchen. Snel inzepen en uitspoelen, bang dat het muntje of de tijdklok een abrubt einde zou maken aan het genot van stromend warm water over je lijf. Verder naar het zuiden en achter anker konden we in de kuip douchen met een grote plantenspuit. Dat is geen heerlijke warme straal over je rug, maar meer een lauwe nevel van waterdruppels. We moesten tenslotte zuinig zijn met water. Tropische regenbuien waren eigenlijk nog de meest ongelimmiteerde douche momenten. Dan kon je onbeschaamd nakend in de kuip zitten of staan, de andere zeilers op de ankerplaats hielden zich dan toch schuil in hun kajuit. We wasten ons ook vaak met zoutwater shampoo. Een puts zee water en schuimen maar. Afspoelen was een eenvoudige duik over boord en daarna weer in de kuip zuinig met zoetwater naspoelen. We raakten er bedreven in, 1,5 liter zoetwater was genoeg voor een fris gevoel. Nu na ruim 7 jaren "afzien" hebben we tegenwoordig weer onze eigen badkamer met douche cabine. De wanden hebben we bekleed met vinyl-vloerbedekking evenals de vloer. Gelukkig kwam Richard ons een dagje helpen bij het plakken, want dan zijn handige handjes en lange armen erg praktisch om de klus te klaren. Bij IKEA vonden we nog een opberg systeem dat in de nauwe ruimte naast de cabine past. De bouw is bijna af, slechts nog wat afwerking, schilderwerk en details. De bouwbeschrijving van ons huisje is te downloaden (bouwbeschrijving.pdf 4Mb), niet omdat de bouw zo moet of kan, maar omdat wij het zo gedaan hebben.

.

014=190917==09:00UTC==Positie:52=20,28N==005=31,55E==Waterland======================

De zonnebloemen zijn al geruime tijd uitgebloeid en we hebben het zaad van de grote bloemen verzameld. De bloembodem van de zonnebloem bevat veel vocht dus het was nog even spannend of alles niet ging rotten inplaats van indrogen. We hebben een grote bloem en een aantal kleintjes kunnen redden door de bloembodem aan de achter/onderkant open te snijden en zo een deel van de bloembodem verwijderd waardoor het drogen makkelijker gaat. Bij andere bloemen hebben we eenvoudig de zaden er uit gepulkt. De zaden gebruiken we als wintervoer voor de koolmezen en andere vogels in de tuin. Onze sierlijke kokosnoot bakjes uit de Cariebe worden inmiddels weer druk bezocht door de koolmezen. En zo konden we een kolibri met een koolmees op de foto zetten. Van de stengel van de zonnebloem hebben we een "aanvlieg stok" gemaakt, de koolmezen kunnen hierop zitten voordat ze een poging doen om op de heen en weer schommelende voerbak te landen. Doordat de voerbakjes aan een dunne vislijn hangen kunnen muizen of ratten er niet bij komen.

  

.