| De winter is in aantocht en dat zien we ook terug in ons tuinders leven. Regelmatig staat de kachel aan en we ontdekten dat we niet de enigste waren die warmte en rust zochten in ons huisje. In de nok van de woonkamer had zich een rups genesteld die inmiddels is omgevormd tot een pop. Leuk de natuur in huis dachten we eerst. Maar toen we dichterbij kwamen ontdekten we dat we de vijand als een soort van "Paard van troje" in huis hadden gehaald. De rups, en dus de pop, zal zich van het voorjaar ontpoppen als een Groot Koolwitje. Na wat sierlijke dagen van vladderen, als eerste bode dat het nieuwe tuinseizoen is begonnen, zal ze honderden eitjes leggen op onze net gekiemde koolplantjes. De rupsjes zullen zich te goed gaan doen aan de malse blaadjes en wij zullen ons afvragen of we de groente kweken voor ons zelf of voor de rupsen en slakken. Voorlopig laten we de pop hangen. Op de tuintafel hebben we iedere ochtend een winterkoning die komt ontbijten met de bladluizen die in de "Calibrachoa" (mini Petunia) zitten. Het is maar goed dat we geen bestrijdingsmiddelen gebruiken, anders zouden we het kleine vogeltje ook vergiftigen in de strijd tegen het ongedierte. De koolmezen hebben alle zelf gekweekte zonnepitten inmiddels op gegeten en moeten het nu doen met het restje kippevoer dat we gebruikten om slakken te vangen. Dagelijks vallen er rijpe appels uit de boom die we verwerken tot appelmoes. Appels schillen, klokhuizen eruit, in stukjes snijden en in een laagje water aan de kook brengen tot ze zacht worden. Het koken doen we boven op de kachel, dat spaart weer gas. Dan de stamper er over, een paar eetlepels suiker en 2 thee lepels kaneel even roeren en klaar is de huisgemaakte appelmoes. Smaakt prima bij stampot andijvie, door de vla of zo met slagroom. |  |
 | Het bestaan als vertrekker heeft ook zijn keerzijde. Sinds we met de Gabber op pad zijn hadden we geen eigen badkamer en douche meer. We gebruikten de douche in de haven, maar dat is niet echt ontspannen douchen. Snel inzepen en uitspoelen, bang dat het muntje of de tijdklok een abrubt einde zou maken aan het genot van stromend warm water over je lijf. Verder naar het zuiden en achter anker konden we in de kuip douchen met een grote plantenspuit. Dat is geen heerlijke warme straal over je rug, maar meer een lauwe nevel van waterdruppels. We moesten tenslotte zuinig zijn met water. Tropische regenbuien waren eigenlijk nog de meest ongelimmiteerde douche momenten. Dan kon je onbeschaamd nakend in de kuip zitten of staan, de andere zeilers op de ankerplaats hielden zich dan toch schuil in hun kajuit. We wasten ons ook vaak met zoutwater shampoo. Een puts zee water en schuimen maar. Afspoelen was een eenvoudige duik over boord en daarna weer in de kuip zuinig met zoetwater naspoelen. We raakten er bedreven in, 1,5 liter zoetwater was genoeg voor een fris gevoel. Nu na ruim 7 jaren "afzien" hebben we tegenwoordig weer onze eigen badkamer met douche cabine. De wanden hebben we bekleed met vinyl-vloerbedekking evenals de vloer. Gelukkig kwam Richard ons een dagje helpen bij het plakken, want dan zijn handige handjes en lange armen erg praktisch om de klus te klaren. Bij IKEA vonden we nog een opberg systeem dat in de nauwe ruimte naast de cabine past. De bouw is bijna af, slechts nog wat afwerking, schilderwerk en details. De bouwbeschrijving van ons huisje is te downloaden (bouwbeschrijving.pdf 4Mb), niet omdat de bouw zo moet of kan, maar omdat wij het zo gedaan hebben. |
| De zonnebloemen zijn al geruime tijd uitgebloeid en we hebben het zaad van de grote bloemen verzameld. De bloembodem van de zonnebloem bevat veel vocht dus het was nog even spannend of alles niet ging rotten inplaats van indrogen. We hebben een grote bloem en een aantal kleintjes kunnen redden door de bloembodem aan de achter/onderkant open te snijden en zo een deel van de bloembodem verwijderd waardoor het drogen makkelijker gaat. Bij andere bloemen hebben we eenvoudig de zaden er uit gepulkt. De zaden gebruiken we als wintervoer voor de koolmezen en andere vogels in de tuin. Onze sierlijke kokosnoot bakjes uit de Cariebe worden inmiddels weer druk bezocht door de koolmezen. En zo konden we een kolibri met een koolmees op de foto zetten. Van de stengel van de zonnebloem hebben we een "aanvlieg stok" gemaakt, de koolmezen kunnen hierop zitten voordat ze een poging doen om op de heen en weer schommelende voerbak te landen. Doordat de voerbakjes aan een dunne vislijn hangen kunnen muizen of ratten er niet bij komen. |  |
| In 1985 deed ik voor mijn studie biologie een onderzoek bij de Rijks Dienst voor de IJsselmeerpolders. Tesamen met studenten van andere studie richtingen waren we gehuisvest in de barakken en huisjes van Lelystad haven. We zaten daar temidden van gepensioneerde inpolderraars, loonwerkers en seizoensarbeiders. Onder de studenten bosbouw en landschapsarchitecten was er reuring gaande. Almere en Zeewolde lagen op de tekentafel van de ontwerpers. Het verhaal was dat er in het gebied rond Almere bossen werden ontworpen die niet op productie gericht waren maar op recreatie en natuurbeleving. Tot grote ontsteltenis van de traditionele bosbouwers was het aanplantings schema niet gebaseerd op haakse rechte lijnen die in de loop van de jaren uitgedunt moesten worden maar het basis patroon was getekend met een passer en was dus opgebouwd uit cirkels ! Het cirkelbos kwam er en groeide voor mij onopgemerkt door. Ook de ontwikkeling van de omgeving van Almere ging ongeinteresseerd aan mij voorbij. Toen we op Waterland een tuinhuisje namen zag ik op bewegwijzerings bordjes voor het eerst weer de bekende namen. Dit weekend was er de opening van "Almere boven". Het was de opening van het laatst ontwikkelde landschapspark in de zeven cirkelvormige percelen van het cirkelbos die tesamen het museumbos vormen. De openingsceremonie werd begeleid door de Seizoenendans van Pina Bausch. De dansers beklommen dansend de 32 meter hoge berg en na wat toespraken begeleidde ze de officials naar het monument op de top ter ere van de Peetvaders van Almere; de ontwerpers en bestuurders bij het ontstaan van Almere zoals Dirk Frieling, Jan de Vletter, Teun Koolhaas, Brans Stassen en Hans Laumanns. Titia Frieling, kreeg de erepenning van de gemeente Almere uitgereikt door de Burgermeester voor haar inzet voor de stichting Bosland en de ontwikkeling van het museumbos. We kunnen eenvoudig vanaf ons tuinpark via het Schapenbos en de Overgooise zoom naar het Museumbos lopen. Via het natte pad kom je dan langs de zeven "kamers" van het museumbos het Labyrint (368 haagbeuken in een patroon van een oerlabirinth), het Bos der Verandering (het bos veranderd in de loop van 25 jaar van groene naar rode aanplant), Zalm in blik (een perceel dat geheel wordt overgelaten aan de natuurlijke ontwikkeling), Almere Boven (een berg van 32 meter hoog), Vlierbomenbloesembessenbos (verschillende rassen vlierbessen staan hier), Tempo (in een cyclus van 100 jaar worden ieder jaar bomen geplant met aan de stam een fles met een boodschap ingegraven die na 100 jaar gerooid mag worden) en Eenzaamheid (een smal pad naar een muur met een deurtje dat je van binnen kunt afsluiten om zo de wereld achter je te laten). Een mooie wandeling temidden van nieuwe natuur en cultuur. |  |
  | Nu het tijd is om de appeloogst te verwerken tot appelmoes gingen we opzoek naar een grote serie inmaak potten. Bij de Brouwmarkt in Almere moesten we kunnen slagen voor inmaakpotten. Maar, dat is een gevaarlijke winkel wisten we van ons vorige bezoek toen we voor wat zakjes wijngist gingen en terug kwamen met een gistingsfles, waterslot, sulfiet, hydrometer en een hele verzameling aan wijngisten. Ook deze keer verlieten we de winkel met meer spullen dan waarvoor we kwamen. We hadden al over appelcider maken zitten nadenken. Hiervoor moet je eerst de appels tot appelsap verwerken en dan kan je er, vergelijkbaar als met wijn maken uit druivensap, cider van maken. In de winkel spraken we een andere klant die op zoek was naar appelcider gist en ons enthousiast vertelde over een stoom-extractor. Appels er in, op het vuur zetten en het sap loopt er uit, zo eenvoudig was het. En nu had de Brouwmarkt de stoom-extractor zelfs in de aanbieding, zij had hem veel duurder gekocht. Deze keer verlieten we de winkel dus met 24 inmaak potjes, 12 beugel flessen van 1 liter, 12 beugel flessen van 0,5 liter en een "starterset sapmaken". We gingen gelijk aan de slag met onze nieuwe keuken/tuin spulletjes. Bij de zus van Ernie konden we de overtollige blauwe druiven ophalen. Daarna was het wassen, ongedierte verwijderen en het extraheren kon beginnen. Inderdaad zo eenvoudig kan verssap maken dus ook zijn. Druiven er boven in, onderin een flinke laag water en dan op het vuur. Na circa 45 minuten konden we beginnen met het aftappen van het verse druivensap. Een goed gevulde pan leverde ruim 4,5 liter sap op en we hadden druiven genoeg voor drie sessies. Uiteindelijk hebben we 12,5 liter sap kunnen maken. Het sap is door de stoom-extractie gestiriliseerd en kan zo de schone flessen in. Bij het aftappen is de sap circa 75 graden Celsius, flessen helemaal afvullen en gelijk afsluiten. Als het goed is blijft het dan makkelijk een jaar goed. We zijn benieuwd, de smaak van de vers getapte druivensap was heerlijk. |
| Ons peperstruikje blijft maar rode pepers geven. Omdat het er te veel zijn om gelijk op te eten vriezen we ze in als peper-ijsblokjes. Je maakt ze eenvoudig met een keukensnijmachine. Doe circa 5 rode pepers, zonder zaadlijsten, 4 tenen knoflook, 4 eetlepels olie en wat water in de snijmachine en blender tot alles heel fijn is gemalen. Voeg water toe om voldoende volume te hebben om je ijsblokjes bakje te vullen. Blender nog even zodat het goed gemengd is en vul het ijsblokken doosje. Daarna invriezen en als je gaat koken begin je met een pittig ijsblokje in de pan. Je hebt dan gelijk al knoflook en wat olie. We hebben ook ijsblokzakjes gevuld met het pepermengsel. Dat moet je ze heel fijn blenderen en met een keuken spuit kan je dan de ijsblokzakjes vullen. Nadat ze bevroren zijn verwijderen wij het plastic zakje en doen de losse blokjes in een doosje in de diepvries, zo zijn ze gelijk klaar voor gebruik. Op deze manier kan je ook andere kruiden verwerken en bewaren voor later. Je moet natuurlijk wel een diepvries, of net als wij een diepvriesvakje hebben. Binnenkort gaan we rozemarijn ijsblokjes en basilicum ijsblokjes maken. |  |
 | Behalve wij zelf zijn er nog meer liefhebbers van munt in de tuin. De hele zomer werd onze munt aangevreten door de larve van de Blauwe munt goudhaan (Chrysomela coerulans). De larve heben we nauwelijks gezien, maar zijn vraatsporen wel ! De Goudhaantjes hebben er een genoegen in om in de toppen van de plantjes de dag door te brengen. Eieren leggen ze aan de onderzijde, en daar leven ook de larven. Van ei tot volwassen kever duurt ongeveer 50 dagen. Een week als ei, 20 dagen als larve, 20 dagen als pop en dan is er de kever. Er zijn dus per jaar heel wat generaties. De beestjes maken al snel een troosteloze bende van je muntplantjes. Wij hebben, toen ons geduld op was, de kever eenvoudig bestreden. We hebben eerst alle bovengrondse delen van de munt gesnoeid en vervolgens iedere keer de volwassen dieren verwijderd uit de planten. Inmiddels staat de munt er weer ongehavend bij. Dit goudhaantje is van oorsprong een zuid-Europese soort. Een eerste vondst in Brussel was in 1974 en sinds 2011 zijn er ook meldingen uit Amsterdam. Het diertje is zeer specifiek voor munt, dus als je hem eenmaal uit je tuin hebt zal ie ook moeilijk terug komen, tenzij de buren ook munt hebben. Op het tuincomplex zagen we een mooi versierde fiets staan bij de ingang. De bagage mandjes waren omgetoverd tot plantenbakken met een herft/oogst thema. Leuk initiatief om ons park een tuinders uitstraling te geven. |
| Er valt genoeg te oogsten op de tuin, maar ook in het vrije veld hangen de wintervoorraden nu aan de bomen en struiken. Met een schaar en plastic tas trokken we er op uit om vlierbessen te oogsten. De lekkerste bessen hangen natuurlijk het hoogst en het verst van het pad. Dan moet je wel opletten want de ondergroei is doorgaands brandnetel. Met een flinke tas vol bessen en wat tintelige kuiten gingen we huiswaarts. Ernie spoelde de bessen schoon en plukte ze een voor een van de schermen. Dat was een langdurig werkje maar vergemakkelijkte wel het zeven van de gekookte bessen. We gebruikten "speciaal gelei suiker" van "van Gilsen", 500 gram op 1250 gram bessen. Voor de frissigheid gingen er wat takjes munt door tijdens het koken en natuurlijk een scheutje water tegen het aanbranden. Goed roeren in de pan, laten doorkoken tot de bessen kapot gaan. Takje munt verwijderen en nog even blenderen zodat alle besjes kapot zijn. Daarna alles zeven met een fijne gaas bolle zeef om de pitjes er uit te halen, roeren en duwen met een houten pollepel om zoveel mogelijk gelei door de zeef te krijgen. Tot slot nog even opkoken zodat de jam goed heet de schone jampotjes in gaat. De prut die in de zeef achterblijft bevat nog genoeg smaak om met water te verdunnen en weer op te koken om vlierbessen sap van te maken. De vruchten pulp een tweede keer door de zeef halen gaat gemakkelijker dan de eerste keer. |  |
 | Met ons buiten leventje merken we dat de dagen korter worden. Maar de opbrengsten uit de tuin bereikte de afgelopen weken een piek. De maand augustus wordt niet voor niets oogstmaand genoemd. Het is daarom ook tijd dat we ons voorbereiden op de maanden dat er minder uit de tuin te eten is. Al vele potten courgettes op zoet-zuur hebben we ingemaakt. En deze periode hebben we ook bieten, bietensap, courgette pulp en komkommers ingemaakt, volgende week wordt het vlierbessen oogsten om vlierbessen gelei te maken. Naast het oogsten en kokkerellen zijn we verder gaan klussen aan en rondom het huis. Zo hangt er langs één zijde een dakgoot en is de waranda overdekt. Ernie gebruikte de droge schilderbare dagen om de daklijsten en kozijnen te schilderen (2 x gronden + 2x aflak). Nog niet alles is af maar het werk vordert gestaag. Gelukkig is er ook tijd voor gezellige dingen. Zo bezochten we vrienden en familie en waren we present bij de flitsbijeenkomsten op het tuinpark. Een leuk initiatief van een paar enthousiaste tuinders. Op zaterdagnamiddag komen we bijelkaar en nemen ieder wat te drinken en te eten mee. Hoe eenvoudig kan gezelligheid zijn ! Er is altijd wel onderwerp om over te kletsen. Gerard droeg er een mooi gedicht voor over de naaktslak, zie Gerard's home page voor meer gedichten en klik op de foto hieronder voor naaktslak poezie. De naaktslak is ook een veelvuldige bezoeker van onze tuin. Eerst strooiden we slakkenkorrels, die helpen prima. 's-Morgens zagen we vele tientallen wegkwijnende hoopjes slak liggen. Tegenwoordig gaan we 's-avonds voor het slapen gaan op slakken jacht. We scheppen ze op en gooien ze dan in een jerry-can met een laag water en wat grote bladeren. De slakken leven dan nog een paar dagen door, maar de parasitaire nematoden die ze in zich hebben genieten volop van de vochtige omgeving. We verwachten zo een flinke concentratie aan nematoden te kweken die we vervolgens weer uitgieten over de tuin. Het stinkt wel zo'n jerry-can met afgestorven naaktslakken maar het lijkt te helpen. In het moestuin gedeelte zien we duidelijk minder naaktslakken de laatste dagen. Onze buurman, nieuwsgierig naar wat we 's-nachts toch in de tuin deden. Toen vertelde hij dat hij meerdere tuinders geestelijk en sociaal helemaal ten onder had zien gaan in hun verbeten strijd tegen de naaktslak. "De meest ernstige gevallen groeven zich 's-nachts in om de slakken bij verassing te kunnen overvallen." Hij zou ons op tijd waarschuwen als we die kant op dreigden te gaan. |
| De zonneschijn afgewisseld met de regenval van de laatste tijd hebben de groentes en bloemen in de tuin goed gedaan. De zonnebloemen zijn in bloei en hebben de drie meter lengte ruim overschreden. In de kas maken de cherry, peper tomaat en kouseband er een ondoordringbaar oerwoud van. Regelmatig haalt Ernie bladeren weg en oogst ze lekkere snack tomaatjes. De peultjes die we tijdens het plukken over het hoofd gezien hadden aten we als verse doperwten. Erik maakt verschillende soepen van peultjes en de grote hoeveelheden courgettes. Zie voor onze favoriete soep (peultjes, kokosmelk, munt, lemonrasp) het kook/eet blog van "Purefoodie". Voor het maken van gebonden soepen gebruiken we regelmatig de blender, hierdoor mengen de smaken van de ingredienten beter. Een lekkere courgette soep van gefruite uien, wat spekblokjes, 2 courgettes, 2 aardappels en bouillon blokjes naar smaak is dan snel gemaakt. Tijdens de warme dagen kregen we bezoek van een bijzondere vlinder, de Kolibri vlinder. Met zijn lange tong bezocht hij de koekoeksbloem en het duizendschoon terwijl hij als een kolibri stil in de lucht blijft hangen. Vooral de laatste jaren wordt deze zuid-Europese trekvlinder steeds algemener waargenomen in Nederland. |  |
 | Ruim twee maanden draaien we voor de stroomvoorziening volledig op onze zonnepanelen. Het zijn twee 275 Watt panelen van "Canadian Solar" die in Vietnam geproduceerd zijn. Ze leveren ruim 30 Volt die door de laadregelaar wordt omgezet naar een goede laadspanning voor ons accu systeem van 24 Volt. De laadregelaar is van EPSolar en kan 30 Amp laadstroom aan. Dat is bijna twee keer zoveel als de piekstromen (16,5 Amp) die ik gemeten heb. We kunnen dus nog meer zonnepanelen plaatsen als dat nodig blijkt te zijn. Over de opbrengst hebben we niet te klagen. Theoretisch moeten we met een hellingshoek van 15 graden op het zuiden gemiddeld over het jaar 1,3 kW per dag halen, wij haalden in de maanden mei en juni 1,2 kW per dag. Voor meer info over zonnepanelen opbrengst zie Zonnepanelen opbrengst. Het accu systeem, voor de opslag van de stroom, bestaat uit vier 250 Amp semi tractie gesloten accu's die onderling gekoppeld zijn naar 24 Volt. We hebben dus een accubank van 500 Amph op 24 Volt. Het tuinhuisje is geheel ingericht op 230 Volt (3x 2,5 kabel en stopcontacten met randaarde). Door met 230 Volt te werken hebben we geen spanningsverliezen in de kabels, hoeven we niet na te denken over plus en min en kunnen we gewone huishoudelijke electra spullen kopen in plaats van de vaak duurdere 12 of 24 Volt systemen. De 230 Volt maken we met een zuivere sinus omvormer die maximaal 2000 Watt kan leveren, maar de zwaarste dagelijkse verbruiker is een waterkoker van slechts 800 Watt. De omvormer is dicht bij de accu's geplaatst om spanningsverlies te voorkomen en ook om de piekstromen van ruim 80 Amp tussen accu en omvormer over slechts een klein stukje stroomkabel te hebben. Waren we bij een 12 Volts systeem gebleven dan waren deze stromen 160 Amp geweest ! We hebben dagelijks de opbrengst en het verbruik bijgehouden van onze "zonne-energie-centrale", gemiddeld verbruikten we per dag 0,797 kWatt en leverden de zonnepanelen 1,231 kWatt. We houden dus nog altijd energie over, en dat is maar goed ook want de dagen worden alweer korter. Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen bij onze metingen. Zo zal de laadstroom laag zijn op het moment dat de accu's goed vol zitten en lijkt het dus alsof de zonnepanelen dan maar weinig leveren. We passen ons energie verbruik aan door juist als de zon schijnt de waterkoker, kookplaat of zwaar gereedschap te gebruiken, dan kunnen de accu's weer gelijk aangevuld worden. |
| Courgettes hebben mannelijke en vrouwelijke bloemen. Om courgettes te krijgen heb je een bevruchte vrouwelijke bloem nodig. In het begin van het seizoen, en als je weinig planten hebt, is het altijd afwachten of je wel gelijktijdig een vrouwelijke en een mannelijke bloem open hebt. Daarbij komt nog dat de bloemen slechts een ochtend bloeien, dus er is weinig tijd voor bestuiving. Met een koude of regenachtige ochtend met weinig insecten kan je zo maar een paar heerlijke courgettes mislopen. Bij vrouwelijke bloemen zie je in de dikke bloemsteel al de aanleg van een courgette, terwijl de mannelijke bloemen ranke dunne bloemstengels hebben. Zie de foto's hieronder. Om zeker te zijn van een goede opbrengst helpen wij de natuur een handje. Met een penseel verzamelen we stuifmeel van de mannelijke bloemen en strijken dat over de stampers bij de vrouwelijk bloemen. Dit jaar begon het seizoen met veel vrouwelijke bloemen en hebben we stuifmeel van de bloemen van de buurman gebruikt voor onze eerste courgettes. Inmiddels hebben we dagelijks bloemen in al onze courgette planten en met de hulp van de vele hommels redden we het goed zonder penseeltje. We hebben groene en gele courgettes. Leuk voor als we straks courgettes in zoet-zuur gaan inleggen. We hebben al gewokte courgette gegeten, soep gemaakt, hartige taart, courgette spagetti gemaakt met de spirelli snijder en een ovenschotel met geraspte courgette. |  |
 | Drukte met ouder wordende ouders, de afbouw van het tuinhuis en de start van het moestuin seizoen weerhielden ons van schrijven. Zo lang is het sinds 1998, de start van ons internet bestaan, niet sil geweest op dit blog. Maar we hebben niet stil gezeten. De afgelopen maanden waren we druk aan het werk in het huisje en de tuin. De Gabber gebruikte we als rustpunt aan het einde van de lange dagen en als opgeruimde slaapplaats. Een opsomming van alles wat gebeurt is wordt te veel, de foto's spreken voor zich hopen we. Nu we weer "op ons zelf wonen" was er ook gelegenheid tot het ontvangen van vrienden en familie bij ons "thuis". Al een paar weken eten we uit eigen tuin en als al onze 12 courgette planten vrucht gaan dragen kunnen we een winkeltje beginnen met ingelegde courgettes. Op electra gebied zijn we ook zelfsupporting, 2 panelen van 275 Watt leveren een piek stroom van 16A en vullen zo de accu bank van 500AmpH op 24 Volt. Via een omvormer (max 2000 Watt) wordt het hele huisje voorzien van 230Volt. Goed voor de koelkast, broodbakmachine, naaimachine, waterkoker en keramische kookplaat. Voor de bouwklussen kan zelfs het zwaardere materiaal gebruikt worden als afkortzaag en cirkelzaag. Het einde van het zagen en schroeven komt in zicht. Deze week legde Erik de laatste hand aan het terras en Ernie is nu druk bezig om kleurrijke kussens te maken van de lappen stof die we vanuit Suriname meenamen. Tijdens het schonen van de tuin hadden we een diep boorgat ontdekt met daarin een PVC pijp waar water in stond. We hebben er een handpomp op geplaats en na wat zand oppompen hebben we nu redelijk schoon grondwater voor de tuin. De vogelkastjes zijn allemaal bewoond geweest. Een koolmees had een nestje en nu lijkt er voor de derde keer een nest te komen van mussen. Regelmatig hadden we bezoek van een grote bonte specht en dagelijks horen en zien we de koekoek, puttertjes (distelvink) genieten van het water uit de vijver. De reparatie van de vijver stellen we uit tot het huisje helemaal in de verf staat. In de kas staan trostomaten en pepertomaatjes naast aubergine, pepers, komkommer en surinaamse kouseband. Met het warme weer van de laatste dagen maken de druif, vijg en artisjok een groei sprint, de passie flora heeft regelmatig bloemen en draagt zelfs vrucht. |
