037=290513==11:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg========================

Maandags brengen we Ed en Sofia naar jungle camping Palulu. Na 6 jaar Suriname en 16 jaar hun Argo als thuis te hebben gehad reizen ze deze week naar Nederland. In de rust van Palulu nemen ze de tijd om alle emotie van zich af te laten glijden, terug te kijken op een mooie tijd en zich op te laden voor een nieuw avontuur in Nederland. Vanaf Palulu rijden we naar Carolina bridge om een bezoek te brengen aan Jodesavanne. De brug over de rivier is in 2008 aangevaren en sindsdien niet meer begaanbaar, een eenvoudig pontje zorgt voor de overtocht, zie voor meer info het verhaal op www.startnieuws.com. Op de terugweg scoren we nog een verse ananas die per vrachtauto en veerpont wordt vervoerd. Jodesavanne was een plantage van Joodse kolonisten die in de 18de eeuw zijn grootste bloei kende. Er woonde toen enkele honderden Joden en 9.000 slaven. Van deze ooit zo drukke gemeenschap is niet veel meer over dan de joodse begraafplaats en de fundamenten van de eerste synagoge in de nieuwe wereld. Het is verbazend dat van de 9000 slaven niets is terug te vinden op deze plaats. Volgens de geschiedenis moet deze plantage de bakermat geweest zijn van het nu populaire Surinaamse gerecht Pom. Tja, een saramacaanse matze als overblijfsel van een gezamenlijke Pesach viering kunnen we niet verwachten, omdat hier geleefd werd met de mores en de moraal van 1700.

In Paramaribo gaan we opzoek naar politie post Munde om te informeren of het proces verbaal al klaar is van de aanrijding. De agent is aanwezig en zal er morgen aan gaan werken is de melding. Ons verblijf in Suriname zal dus nog een paar dagen langer duren. Hierdoor is nog gelegenheid voor wat opvallende foto's in de stad. Een moderne grote kledingzaak heeft de paspoppen voorzien van traditionele kleding, binnen zijn de stoffen ook gewoon aan de meter te koop. Kijk zo iets zie je niet bij de C&A of V&D, Volendammer kostuums. Een broekenwinkel adverteert met zijn broeken met de blikvangerskant duidelijk zichtbaar. Ja, ook hier geen schaamte voor een stevige bilpartij. Erik laat zich door een broodjes verkoper overhalen om gebakken vis met Sopropo als beleg te nemen. Toen wij Sopropo voor het eerst klaar maakten smaakte hij erg bitter, zo bitter zelfs dat alles overboord ging. De verkoper vertelde dat je natuurlijk wel moest weten hoe je het klaar moest gaan maken, en dat hij het wist ! Met de tekst "U gaat mij vertellen dat het lekker is" kreeg Erik een belegd broodje van hem. Gelijk maar gevraagd hoe je van die bittere smaak af kan komen. Er zijn verschillende manieren; sommige mensen koken de gesneden sopropo en gieten hem dan af, maar je kan ook de gesneden sopropo met zout bestrooien en vervolgens uitwringen. Daarna met hoogvuur bakken. Inderdaad smaakte het broodje lekker met een vleugje bitterheid maar dat kwam de smaak ten goede. Aan boord heeft Erik het daarna zelf klaargemaakt met zoutvlees en ook Ernie vond het lekker.

   

.

036=250513==11:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg=======================

De laatste dagen staan we op met radio Apenti (97,1 MHz) om half acht is er lokaal nieuws gevolgd door een kopie van het Nederlandse nieuws. Als de familie berichten met voorgelezen rouwadvertenties beginnen zetten we de radio weer uit. Niet alles van het nieuws kunnen we volgen. Als de reporter een geinterviewde parlementarier vraagt om een reactie naar wat hij op straat hoort van de slachtoffers van de overstromingen schakelt hij over in het Saramacaans. De parlementarier begint gewichtig in het Nederlands "Laat ik u dit zeggen, gehoort de vraag van de slachtoffers, denk ik dat hakkie takkie hatseflats prakkie prakkie klots klost global warming ..." Maar de grote lijnen zijn wel duidelijk, zware regenval heeft delen van noord Paramaribo en het gebied van de Commewijne en Cottica rivier onder water gezet. Achterstallig onderhoud aan watergangen en sluizen, het niet actief zijn van sluiswachters, verkaveling van land, dichtgooien van watergangen en vervuiling door afval maken het onmogelijk om al het regenwater af te voeren. Bij de weg naar zee is buitendijks land verkaveld en zijn mangroves gekapt, de recent opgeworpen zeedijk wordt nu bedreigt door het springtij van dit weekend. Van het "Ontwateringsplan voor groot Paramaribo" dat al in 2001 werd opgesteld is nog weinig uitgevoerd.

Het lijkt in de politiek aan daadkracht te ontbreken maar dat kunnen we niet van iedereen zeggen. In het ochtendzonnetje zat een mevrouw gezellig oorbellen te maken aan een van de tafeltjes op het pleintje van Domburg waterkant. Birri (de lokale zwerver/bietser) en een passant waren aangeschoven en keken belangstellend kletsend toe terwijl de kleine van mevrouw nog een ochtend slaapje deed. Onze belangstelling werd gespot en met wat vriendelijke praat werden we dichter bij het geglinster van de kralen gelokt. "Zoekt U de kralen maar, dan maak ik een mooie hanger voor U." Ernie vertelde dat ze allergisch is voor metaal. "De hangers zijn verzilverd mevrouw". Nee dat is niet genoeg. "Geen probleem ik maak wel wat anders, speciaal voor U." En voor Ernie er goed erg in had werden haar een paar oorbellen met visdraad "aangenaaid". De kralen kon ze zelf uitzoeken, Erik kon ze wel losknippen als ze er genoeg van had en later weer vast maken, als ie goed oplette tenminste. Wat een vrolijkheid en optimisme zo vroeg in de morgen, we gingen er voor. Later op de dag slagen we in Paramaribo eindelijk in de aanschaf van een jerrycan met schenktuit en weet Erik een koptelefoon met ingebouwde MP3 speler te kopen. Zo'n koptelefoon zagen we voor het eerst in Senegal, toen op de Cabo verde maar nu we hem wilden hebben leek ie in heel Paramaribo niet te koop. Het gemak is dat je snoerloos in de kuip naar muziek kan luisteren en dus tijdens een nachtwacht niet beperkt bent in je bewegingen door snoeren of dure Ipod. Je laat de koptelefoon op met een USB snoertje en er gaat een mini-memory card in voor de muziek of je zet de ingebouwde FM radio aan.

Erik's zijn verjaardag is niet onopgemerkt voorbij gegaan. Via Facebook, email en het SSB radionetje ontvingen we felicitaties van vrienden en familie. De dag ervoor brachten we Jacques, een Nederlander die hier een huis aan het bouwen is, met Ed en Sofia naar het vliegveld. Jacques nam Viado, Surinaams gebak, mee voor ma Slim. Hij woont ook in de Moerwijk in Den Haag en bracht het gebak op de verjaardag van Erik bij zijn moeder. Toen we via skype belden zaten ze gezellig te kletsen over Suriname en net als ons te smullen van koffie met gebak. Vlakbij het vliegveld is het jungle camping Palulu van vrienden van Ed en Sofia. Je kan hier heerlijk zwemmen in het koele water van de kreek, een wandeling door het bos (24 ha) maken en er zijn meerdere plekken om te overnachten (hangmat, tent) in het bos. Alles is opgezet met zoveel mogelijk behoud van de omgeving en met gebruik van natuurlijke bouwmaterialen. Hier brachten we wat uurtjes door met een wijntje, zwempartij en praat met Donavan en Paul die het resort beheren. Erik krijgt een mooi gevormde bamboe stronk als cadeau, waarom houtsnijden als de natuur al zo mooi is. Voor Erik is het feest pas compleet als er chinees gegeten kan worden. In Paranam gingen we bij Happy eten. Er waren geen doggy bags nodig, de goed gevulde tafel ging schoon op. Als toetje namen we een ijsje bij de lokale supermarkt van Cheng in Domburg. De voorbereidingen voor ons vertrek zijn in volle gang. Donderdags brachten we de was naar de wasserete in Parmaribo, lieten we pilots printen van Trinidad, Tobago, Grenada naar Brits Virgin Islands. Vrijdags zouden we uitklaren en de was en print opdrachten ophalen. Zouden we want de dag verliep geheel anders.

Bij het uitklaren was het kantoortje van de "ontschepingsofficier" leeg, "ze zitten voor" werd ons kortaf medegedeeld door de schoonmaakster die verdiept zat in een woordzoekerspuzzel. Voorin is het altijd een hectische bende van Brazilianen, stage lopers en Chinezen die een verlenging van hun kortverblijf willen. Na een half uurtje toch maar eens aan een medewerkster gevraagd waar we moesten zijn. We blijken goed te staan: "U kunt hier wachten" zegt ze, waarna ze weer druk verder gaat met zeg maar niets doen. Na weer een halfuur komt ze naar ons toe, wat we wilden, "oh ja, met de boot weg ?", heen en weer lopen met paspoort, dan moet ik de bemanningslijst hebben en een geschreven verklaring dat u met vliegtuig bent binnen gekomen en nu met de boot vertrekt. "De bemanningslijst zit bij u in het archief" proberen we nog, maar zelfs na het ter plekke opstellen van de gevraagde verklaring en het in het archief vinden van de bemanningslijst konden we retour Gabber om een kopie van de bemanningslijst op te halen. Het kantoor is tot 9 uur 's-avonds open. Na deze teleurstelling willen we de andere dingen van ons lijstje af handelen, de schone was en prints ophalen. Via de 2de rijweg rijden we in het drukke verkeer richting centrum. Een opdringerige auto probeert zich vanaf een zijweg de voorrangsweg op te drukken terwijl de stroom van auto's waarin we rijden met 40-50 km/u passeert. Ik waarschuw nog met groot licht dat ik er aan kom, maar het signaal wordt opgevat alsof ik hem voor wil laten gaan. Er is geen ontkomen aan, met piepende remmen ram ik de mooie zwarte Nissan en onze auto naar de uitdeukerij en verfspuiter. Een passerende vrouw in een auto roept me toe "blijf staan tot de poliite komt, u had voorrang, de politie is gebeld". Inderdaad heeft de Nissan een stopbord genegeerd en dook hij onze voorrangsweg op. Een brommer agent maakt verslag van de situatie, "benadeelde chauffeur F.J. Slim, veroorzaker chauffeur ... van zwarte Nissan ..." wij gaan samen met onze auto op een vrachtwagen retour Domburg. Einde van een toch niet laatste dag Paramaribo en een uitgesteld vertrek. Het proces verbaal is volgende week klaar en kunnen we ophalen op het bureau.

.

035=220513==13:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg=======================

Wij vinden het altijd leuk om van elk land dat we bezoeken lokale maaltijden zelfstandig te kunnen maken en de ingredienten op de markt zelf te gaan kopen. In Suriname is het alleen moeilijk om een typisch Surinaams recept te kiezen. Iedere bevolkingsgroep houdt er zijn eigen keuken op na. De bekende Roti-kip-kouseband is Hindoestaans, Saoto-Sate-Nassi-Bami zijn Javaans, Moksi alesie-Bruine bonen met rijst-Heri heri-Pom zijn Creools en Char siu (gemarineerd geroosterd varkens vlees) komt uit de Chinese keuken. Een aantal van de recepten hadden we al in Nederland leren maken dus het werd tijd voor wat nieuws, we kozen Pom. Bij recepten die typisch voor een land/cultuur worden genoemd vraag ik me altijd af, hoe oud is zo'n recept en hoe maakten ze het voor de tijd van de voedingsmiddelen industrie. Want creolen waren gevluchte slaven die in het oerwoud leefden, hoe kwamen ze dan aan ingredienten als Picallily of tomatenpuree ? En als je op de vlucht bent heb je dan tijd om kippen te houden of een oven te maken ? Over de Pom als "Surinaams" recept is heel wat afgeschreven ontdekte ik op internet en ieder recept van Pom is weer anders. In 2007 was er zelfs een tentoonstelling en Karen Vaneker schreef er zelfs een boek over. Volgens haar zaten we te genieten van een koosjere maaltijd, ach waarom ook niet ter afwisseling van al dat halal Javaanse eten ?

.

034=200513==15:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg==========================

Tijdens de zondagmiddag borrel waren Ed en Sofia (zeilboot Argo) bij ons voor gezellige praat. Op het water bij Domburg is het dan altijd een drukte met jetski's en ander gemotoriseerde waterpret. Niet altijd leuk; lawaai, golven, klotsende bijboten tegen de kademuur en meer van dat soort "narigheid" krijg je erbij cadeau. Maar soms hebben deze snelheidsmonsters ook een voordeel. Een onoplettende vis wil wel eens in botsing komen met ze en ligt dan voor het opscheppen aan de oppervlakte nog wat met zijn vinnen te zwaaien. Je moet er wel snel bij zijn want gewonde vissen zijn niet alleen voor ons een gemakkelijke prooi. Kaaimannen, piranha's of roofvogels houden ook van verse vis. Gelukkig zijn die dan weer bang voor al dat zondags vertier. Na een kleiner aarzeling, we zaten tenslotte lekker in de kuip te genieten van komkommer met humus en een koel wijntje, sprongen Ed en Erik aan boord van Dollie, de roeibijboot van de Argo. Stroomafwaarts ging gemakkelijk en na een paar slagen waren we bij de drijvende vis. Vanaf de kade werden ze aangemoedigd en aangesproken of wij als Bakra's (witjes) wel raad wisten met verse vis anders waren er gegadigden genoeg die de vis wel wilden hebben. Ed fileerde de vis in het gangboord van de Gabber, Erik bakte de vis en we gingen van de borrel ongemerkt door naar de maaltijd met verse vis ! Via facebook vernamen we van Lorette (oud collega van Erik) dat de baarsachtige vis lokaal bekend staat als Koebi (Plagioscion surinamensis). Het was de nederlandse leger arts Bleeker die in 1873 deze vis zijn officiele naam gaf voor de wetenschap. De latijnse naam doet vermoeden dat hij voor het eerst is beschreven naar aanleiding van een vondst in Suriname. Bleeker is vooral bekend door zijn vissen onderzoek in Indonesie, veel van de door hem beschreven vissen zijn nog te zien in het Leids museum Naturalis.

.

033=140513==15:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg=========================

De voorraden zijn weer aangevuld en de watertanks zijn vol, de Gabber is bijna klaar voor vertrek. Het is nu de grote regentijd in Suriname en dat is goed te merken. Er gaat geen halve dag voorbij of er valt een flinke bui, helaas niet alleen van die korte heftige tropische buien maar ook uren regen. De luchtvochtigheid is ruim 80 % bij temperaturen van in de 30 Celsius. En ja zie dan je was maar eens droog te krijgen. Op de foto hiernaast de gepimpte kalabas hanglamp in actie. Hij geeft goed licht op de tafel en een romantische stippenpatroon op de wanden. Ernie heeft Birri (zwerver/bietser) gevraagd om 4 kalabassen te leveren en in de stad gaan we opzoek naar nieuwe boortjes ter vervanging van de in het maak proces gesneuvelden. Gisteren wilden we gaan wandelen, maar door de continue regenval hebben we maar een rit met de auto gemaakt om wat meer van Suriname te zien. Langs de Saramacca rivier zijn we naar Groningen gereden. Veel landbouw, moestuinen en meer opgeruimde erven dan rondom de stad Paramaribo. In veel plaatsen zijn gedenk monumenten voor de belangrijke gebeurtenissen voor Suriname. In Groningen vonden we monumenten voor de komst van de Javanen, Hindu, nederlandseboeren, einde slavernij, onafhankelijkheid van Nederland en een bevrijdingsmonument. En ja zo'n laatste naam verrraad gelijk waarmee je bent opgegroeid, je denkt als Hollander gelijk aan 40-45, maar nee hier in Suriname is het referentie kader anders (zie foto). Bij Irene van het fruitstalletje zien we nog altijd nieuwe groente of fruit liggen. Sweetbonki is een peulvrucht met zacht vruchtvlees dat een beetje als Lychee smaakt. Het schijnt dat de papegaaien er dol op zijn, nu maar hopen dat wij niemand gaan napraten.

       
   

.

032=110513==15:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg==========================

Klaagden we vorige keer nog over te weinig regen, vandaag regent het de hele dag door en we kunnen jerrycan na jerrycan in de watertank doen. Erik douched zich al een paar dagen met putsen (zo noem je een emmer aan een touwtje aan boord van een boot) rivier water om zoet water te sparen, vanavond kan ie een echte zoetwater douche nemen. Gelukkig heeft hij nog geen kleine kaaiman in de puts aangetroffen. Vandaag brachten vissers een meerval van bijna 2 meter lengte aan wal, samen met de kaaimannen en piranhas wordt het uitstappen uit de bijboot bij het strandje inmiddels een spannende bezigheid. Vanuit Nederland ontvingen we bericht dat er weer een Breewijd 31 te koop is, net zo'n soort boot als de onze. Het is de Tyche van Robin die een paar jaar geleden met zijn gezin naar New York is gezeild. Dus wie op zoek is naar een mooie boot kijk eens op zijn site: Tyche, een breewijd 31 te koop. De avonturen van hun reis zijn nog te lezen op http://robin.hopmans.org/tyche/. Ed en Sofia van de Argo hebben we met een gehuurde auto naar het vliegveld gebracht, dat is goedkoper dan een taxi rit en je hebt een dag een auto om dingen te doen. Wij deden boodschappen en hebben bij INGas onze gas tank laten vullen. We konden wachten op het vullen, een volle 13 kg fles voor SDR 50,-(iets meer dan Euro 10,-). Met de grote regentijd die het nu is in Suriname brengen we veel tijd door in de kajuit. Ernie is kalabassen aan het pimpen tot kleurrijke hanglampen. Het is een co-prodructie met Erik die dan weer met snoertjes en stekkertjes bezig kan zijn.

.

031=040513==17:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg===============================

Het is warm en vochtig in Domburg, maar helaas brengt de grote regentijd te weinig water om de tanks te vullen. Dus vandaag bij het buiten kraantje in Domburg een oefening in geduld gedaan om twee 10 liter jerry-cans te vullen onder een zielig straaltje water. Dagelijks doet Erik wat klusjes; nieuwe bedrading voor ventilator, nieuwe zekeringhouder in schakelpaneel inbouwen, start onderbreker van buitboord repareren, draadbreuk in VGA kabel (computer naar TV/beeldscherm) stekker repareren. De zekeringhouder was nog van Joop van de Kuch onze vroegere buurman in de winterhaven van Eembrugge. Jaren lang hadden we deze "kan altijd van pas komen" oude onderdelen meegenomen en inderdaad wie wat bewaard die heeft wat. In de ochtend en avond wandelen we om de buurt te verkennen. Vanaf de vele waranda's worden we vriendelijk begroet en toegezwaaid alsof we bekenden zijn; "goede avond", "goede morgen". Bij Joop, de beheerder van het terrein van de plaatselijke visfabriek, zijn we 's-morgens naar het voeren van de kaaimannen wezen kijken. Zoals men in Nederland eendjes of vogeltjes in de tuin voert zo voert Joop de wilde kaaimannen die in de vijver bij zijn huis zitten. De beestjes zijn nog jong, tot maximaal 1 meter lengte en blijkbaar dol op hondebrokken want ze liggen dagelijks op hun ontbijt te wachten. Het personeel van de visfabriek noemen de kaaimannen dan ook de "waterhonden van meneer Joop". Klik op de foto voor een Youtube filmpje.

.

030=010513==17:00UTC===Positie:05=42,1N==055=04,8W==Domburg===============================

We zijn weer terug op de ankerstek bij Domburg in Suriname. De Gabber lag er prima bij, geen last van schimmel groei maar wel een doorgebrande zekering van de ventilator. Dat laatste is gelukkig goed afgelopen want de draden van de ventilator, die we aan hadden gelaten om wat luchtstroom te hebben, waren doorgesmolten. Een aantal weken continue draaien was het apparaat waarschijnlijk te veel geworden. Ed en Sofia van de Argo hebben nog een nieuwe drijver op de mooring ketting gezet en af en toe een drijvend eiland in goede banen geleid. Onze afwezigheid gaf hilarische tafrelen hoorden we. Begin April werd de Family day Domburg georganiseerd met tal van water activiteiten. Hiervoor moesten de geankerde boten verplaatst worden tot voorbij de aanleg steiger van het veerpontje Domburg-Laarwijk. De Gabber lag dus eigenlijk aan de goede kant, maar een bootje van de organisatie dacht er anders over. In de vroege ochtend werd de gabber toegesproken door een megafoon, eerst vriendelijk om contact te maken, daarna sommerend om de boot te verplaatsen en toen geirriteerd dat het toch de hoogste tijd was om wakker te worden en actie te ondernemen. Maar ja wij waren in Nederland en kwamen dus zeker de kajuit niet uit. Herhaalde pogingen van de omroeper ten spijt bleef de Gabber rustig achter zijn mooring. De familie dag was een succes, vele duizenden bezoekers zorgden voor files tot in de verre omtrek. De zwaluwen die de rolfok als nestplaats hadden gekozen hebben gezinsuitbreiding met 2 vliegende jongen. Helaas heeft de familie meeltor ook niet stil gezeten. Een oud huismiddeltje om meeltorren te voorkomen viel daarmee door de mand, want ondanks de laurierblaadjes zag een voorraad doos letterlijk zwart van de torren. Op de ankerplaats is het een hele drukte geworden, er liggen nu 13 boten waarvan 5 nederlanders. Bij de bier/borrel/djogo tafel is er dan ook weer volop activiteit. Natuurlijk was ook "Birri" (een notaire zwerver/bietser die zijn daggeld verdient met de verkoop van gevallen fruit) blij ons te zien, voor SrD 5,- kocht ik een zak vol Pomerak. Schoonmaken, in stukjes snijden, beetje water, eetlepel kaneel, theelepel citroenzuurpoeder (of verse citroen) en suiker toevoegen. Laten koken tot het gaar is, blenderen en je hebt heerlijke Pomerakmoes.